Page 8 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

HCl, HI, H S, HBr, NF , NCl , CHCl gibi molekül yapılı bileşikler po-
BİLGİ KUTUSU 2 3 3 3
lardır. Bu moleküller birbirleriyle ve polar su molekülüyle etkileştiklerinde
Molekül kütlesi ve toplam dipol-dipol etkileşimi ile çözünür.
elektron sayısı arttıkça mo- H , Cl , I , CH , CCl , C H gibi apolar maddelerin kendi molekülleri ara-
4
2
2
6
2
4
6
leküller arasındaki London sında sadece London kuvvetleri vardır. Bu moleküller birbirleri içinde çözü-
kuvvetleri artar. Böylece mo- nürken molekülleri arasında London kuvvetleri oluşur. Örneğin I katısının,
2
leküllerin erime ve kaynama CCl sıvısında iyi çözünmesinin nedeni iki molekülün de apolar olmasıdır.
4
noktası yükselir.
2.1
UYGULAMA SORULARI

Aşağıdaki maddelerin polar veya apolar olduklarını ve aralarındaki etkileşim türlerini belirleyerek H O
2
ve CCl içinde çözünüp çözünmediğini açıklayınız.
4
H O Molekülü ile CCI ’de CCI Molekülü
H O’ da Çözü- 2 4 4
Madde Polar Apolar 2 Oluşan Çözünür/Çözün- ile Oluşan
nür/Çözünmez
Etkileşim Türü mez Etkileşim Türü
CH OH
3
Br
2
KCI
HCI
NH
3

c) Farklı Maddelerin Suda Çözünme Deneyi

2.2 ETKİNLİK

Etkinliğin Adı: Farklı Maddelerin Suda Çözünmesi

Etkinliğin Amacı: Sodyum klorür (NaCl), etil alkol (C H OH) ve karbon tetraklorürün (CCl ) suda
2 5 4
çözünüp çözünmediğini belirlemek.
Etkinliğin Süresi: 40 dakika
Araç ve Gereçler
‣ 250 mL’lik beher
‣ Cam baget, Spatül, Mezür
‣ NaCI, C H OH, CCI 4
2
5
‣ Su

Uygulama Aşamaları
1. 250 mL’lik 3 ayrı beherin her birine 150 mL su koyunuz.
2. Birinci behere 3 g NaCl, ikinci behere 50 mL C H OH, üçüncü behere 50 mL CCl ekleyip karıştırınız.
2 5 4
3. Beherlere eklenen maddelerin suda çözünüp çözünmediğini gözlemleyerek kaydediniz.

Etkinliğin Değerlendirilmesi: Polar, apolar ve iyonik bileşiklerin suda nasıl çözündüğünü yorumlayınız.

78