Page 30 - Fen Lisesi Kimya 10 | 2. Ünite

Bilgi Kutusu Efüzyon
Difüzyon, bir gazın diğer bir gaz ile yavaş yavaş karıştığı bir işlem
Gazların ortalama hızları ga-
iken efüzyon (dışa yayılma) basınç altındaki bir gazın kabın bir böl-
zın mol kütlesi ve bulunduğu
mesinden diğer bölmesine küçük bir delikten geçerek yayıldığı işlemdir
ortamın sıcaklığına bağlıdır.
(Görsel 2.23 a ve b).
Efüzyonun doğası difüzyondan farklı olduğu hâlde bir gazın efüz-
yon hızı Graham’ın Difüzyon Yasası ile aynı eşitlikte verilir. Helyum ile
doldurulmuş bir balon, hava ile doldurulmuş balondan daha hızlı bir
şekilde söner; çünkü daha hafif olan helyum atomlarının balonun göze-
neklerinden efüzyon hızı, hava moleküllerinkinden daha hızlıdır.

a b
Görsel 2.23: a) Gaz difüzyonu b) Gaz efüzyonu

ÖRNEK

I. SO
2
II. N
2
III. CH
4
IV. CO
2
V. H
2
Yukarıda verilen gaz moleküllerinin aynı sıcaklıkta ortalama hızlarını karşılaştırınız.
(H:1, C:12, N:14, O:16, S:32)

ÇÖZÜM

SO , N , CH , CO , H molekülerinin mol kütleleri
2 2 4 2 2
SO : 64 g/mol N : 28 g/mol CH : 16 g/mol CO : 44 g/mol H : 2 g/mol şeklindedir.
2 2 4 2 2
Aynı sıcaklıktaki gazların ortalama yayılma hızları mol kütlelerinin karekökü ile ters orantılıdır. Aynı
sıcaklıkta mol kütlesi küçük olan gaz hızlı yayılır. Buna göre yayılma hızları
H > CH > N > CO > SO şeklinde yazılır.
2 4 2 2 2

122 KİMYA 11. SINIF