Page 26 - Fen Lisesi Kimya 11 | 3. Ünite

Çözünen katı madde, iyonlarına ayrışırsa çözeltideki toplam iyon
sayısı dikkate alınır. Katı çözünenin mol sayısı bulunurken tanecik sa-
yısını gösteren “i” faktörü ile çarpılır.

İyonik katı maddelerin mol sayısı
n = n i (n: mol sayısı, i: çözünen maddenin tanecik sayısı)
çözünen katı

n çözücü
x = ile hesaplanır.
çözücü
n çözücü + n çözünen
Çözücüsü ve çözüneni uçucu olan çözeltilerde çözeltinin buhar ba-
sıncı, çözeltideki çözücü ve çözünenin buhar basınçları toplamına eşit-
tir. Örneğin çözücüsü A, çözüneni B olan bir çözeltide çözeltinin buhar
basıncı
P = P + P formülü ile bulunur.
T A B
Çözücü ve çözünenin çözeltideki buhar basınçları saf hâldeki buhar
basınçları ile mol kesirleri çarpımına eşittir.
o
o
P = P X P = P X
A A A B B B
o
o
P = P X + P X
T A A B B
Formülde
P : Çözeltinin buhar basıncı
T
P ve P : Çözücü ve çözünenin çözeltideki buhar basınçları
A B
o
o
P ve P : Çözücü ve çözünenin saf hâldeki buhar basınçları
A B
X ve X : Çözücü ve çözünenin mol kesri olarak ifade edilir.
A B
Örnek

o
o
25 C’de 180 g suda 11,7 g NaCl çözünüyor. Bu çözeltinin 25 C’deki buhar basıncı kaç mmHg’dır?
o
o
(H O: 18, NaCl: 58,5, 25 C’de P = 23,8 mmHg)
2 su
Çözüm

Çözeltideki su ve NaCl’ün mol sayıları ve mol kesirleri
+
NaCl(k) → Na (suda) + Cl¯(suda) şeklinde iyonlaştığından NaCl’ün toplam tanecik sayısı i = 2’dir.

11,7
180
n = = 10 mol n = = 0,2 mol n = 2.0,2 = 0,4 mol
su NaCI çözünen
18 58,5
10
n = 10 + 0,4 = 10,4 mol X = ≅ 0,96
toplam su
10,4
Çözünen katı olduğu için saf hâldeki buhar basıncı sıfırdır.
o
P = P X P = P = 23,8.0,96 = 22,848 mmHg
çözelti su su çözelti su

190 KİMYA 11. SINIF