Page 29 - Fen Lisesi Kimya 11 | 3. Ünite

SIVI ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK

Çözeltilerde kaynama noktasındaki artış çözünenin mol kesri veya
çözeltinin molalitesine bağlıdır. Çözeltilerdeki kaynama noktası yüksel-
mesi

∆T = K m i formülü ile hesaplanır.
k k

Formülde
∆T : T – T = Kaynama noktası yükselmesi (T : Çözücünün kaynama
k 2 1 1
noktası, T : Çözeltinin kaynama noktası)
2
K : Kaynama noktası yükselme sabiti (ebülyoskopi sabiti)
k
m: Çözeltinin molalitesi
i: Çözünen maddenin tanecik sayısını ifade eder.

i faktörü suda iyonlaşmadan çözünen moleküler katılarda i = 1, AB
tipi iki iyonlu iyonik katıda i = 2, AB tipi üç iyonlu iyonik katıda i = 3 vb.
2
olur.
Kaynama noktası yükselmesi ile çözünenin mol kütlesinin tayin edil-
mesine ebülyoskopi denir. Ebülyoskopi sabitleri (K ) çözeltide kullanı-
k
o
lan çözücünün cinsine göre değişir. Örneğin su için K = 0,52 C/molal,
k
o
o
etanol için K = 1,22 C/molal, benzen için K = 2,53 C/molal’dir.
k k
Örnek
o
Derişimi 2 molal olan glikoz (C H O ) çözeltisinin kaynama noktası 1 atm basınç altında kaç C’dir?
6 12 6
o
(K : 0,52 C/molal)
k
Çözüm

∆T = K mi
k k
o
∆T = 0,52.2.1 = 1,04 C
k
o
∆T = T - T ise 1,04 = T - 100 T = 101,04 C
k 2 1 2 2
o
Çözeltinin kaynama noktası 101,04 C’dir.
Örnek

1 atmosfer basınçta 17 g NaNO ’ın 500 g suda çözünmesiyle oluşan çözeltinin kaynama noktası kaç
3
o o
C’dir? (K : 0,52 C/molal, NaNO : 85)
k 3
Çözüm

m 0,2
n
17
n = ⇒ n NaNO = = 0,2 mol, m = ⇒ m = = 0,4 m
M 3 85 m 0,5
A çözücü
+
NaNO (suda) → Na (suda) + NO¯ (suda) olduğu için i = 2 olur.
3 3
∆T = K mi ∆T = 0,52. 0,4. 2 = 0,416
k k k
o
Çözeltinin kaynama noktası 100 + 0,416 = 100,416 C olur.

193
KİMYA 11. SINIF