Page 10 - Fen Lisesi Kimya 11 | 4. Ünite

Örnek

Aşağıda verilen tepkimelerin hangilerinde standart şartlardaki entalpi değişimleri oluşum entalpilerine
eşittir?

a) N (g) + 3H (g) → 2NH (g) b) C(grafit) + O (g) → CO (g)
2 2 3 2 2
c) CO(g) + 1/2 O (g) → CO (g) ç) H (g) + 1/2 O (g) → H O(s)
2 2 2 2 2
d) C(k) + 2H (g) + 1/2 O (g) → CH OH(s) e) SO (g) → S(k) + O (g)
2 2 3 2 2
f) C(elmas) + O (g) → CO (g)
2 2

Çözüm

b, ç, d seçeneklerindeki tepkimelerin entalpileri, ürünlerde oluşan bileşiklerin oluşum entalpilerine eşit-
tir. a, c, e, f seçeneklerindeki tepkimelerin entalpileri oluşum entalpisi değildir.
a seçeneğinde NH bileşiği elementlerinden oluşmuştur ancak oluşan bileşik 2 moldür.
3
c seçeneğinde CO bileşiği elementlerinden oluşmamıştır.
2
e seçeneğinde bileşik elementlerine ayrışmıştır.
f seçeneğinde CO bileşiği elementlerinden oluşmuştur ancak C(elmas) standart koşullarda karbonun
2
en kararlı hâli değildir.

b) Tepkime Entalpisi ve Potansiyel Enerji Tepkime
Koordinatı Grafiği
Kimyasal değişim entalpileri; iyi özelliklere sahip yakıt yapımı için
ham madde seçimi, kimya işletmelerinin tasarımı, biyokimyasal süreç-
lerin incelenmesi gibi kimyanın birçok alanı için önemlidir. Her kimyasal
tepkimenin gerçekleşmesi sırasında enerji değişimi meydana gelir ve
genelde enerji ısı olarak salınır. Bir element ya da bileşiğin oksijenle
verdiği tepkimeye yanma tepkimesi denir. Örneğin etan (C H ) gazının
2 6
yanma tepkimesi aşağıda verilmiştir:

C H (g) + 7/2O (g) → 2CO (g) + 3H O(s)
2 6 2 2 2
o
25 C ve 1 atm’de 1 mol C H gazının kalorimetrede yanmasıyla
2 6
1559,72 kJ ısı açığa çıkar. Bu değer tepkimelerde aşağıdaki gibi yazılır:
C H (g) + 7/2O (g) → 2CO (g) + 3H O(s) ∆H = -1559,72 kJ
2 6 2 2 2
Bu ifadenin tamamına termokimyasal eşitlik denir ve bu eşitlik kim-
yasal tepkime ile tepkime entalpisinden oluşur. Tepkime bileşenlerinin
başındaki katsayılar, verilen entalpi değişimini oluşturmak için tepkime-
ye giren maddelerin mol sayısını göstermektedir.

244 KİMYA 11. SINIF