Page 18 - Fen Lisesi Kimya 12 | 2.Ünite

Karbonun allotroplarından bir diğeri de fullerendir. Fulle-
ren, karbonun yapay bir allotropudur. Grafit benzeri bir yapıya
sahiptir fakat grafit gibi sadece altıgen değildir. Beşgen, altıgen
ve yedigen halkalardan oluşur. Fulleren; top (Görsel 2.14), tüp,
halka ve çubuk şeklinde sınıflandırılır. Fulleren allotropu son
yıllarda özellikle elektronik ve nanoteknoloji alanlarında yaygın
olarak kullanılmaktadır.

Görsel 2.14: Fullerendeki karbon atomlarının dizilimi

Nanotüpler
Bir karbon atomu kalınlığındaki grafit katmanlarına grafen
Biliyor musunuz? denir. Karbon atomlarının altıgenler şeklinde bağlı olduğu gra-
fen tabakaları, katlandığında tüp şeklini alır. Grafitten çok özel
yöntemlerle elde edilen bu tüplere nanotüp (Görsel 2.15) denir.
Karbon nanotüpler tek ya da çok duvarlı olabilir.
İnsan saç telinin çapı,
nanotüplerin çapından
yaklaşık 50000 kat
90 daha büyüktür.

Görsel 2.15: Karbon nanotüp
Günümüzde nanoteknoloji ile üretilen pek çok üründe na-
notüpler kullanılmaktadır. Karbon nanotüplerin çapları birkaç
nanometreyken uzunlukları çaplarının milyonlarca katına ula-
şabilir. Ayrıca sağlamlık, elektrik iletkenliği, ısı iletkenliği gibi
özelliklerinden dolayı başka malzemelere göre çok daha avan-
tajlı olan karbon nanotüpler çok esnek ve sağlam yapılardır. Bu
özelliklerinden dolayı da geniş bir kullanım alanına sahiptir.
Çelikten daha hafif ve sağlam olan nanotüpler sayesinde gü-
nümüzde çok küçük boyutlarda elektronik cihazlar üretilmekte-
dir. Spor malzemelerinin, araç parçalarının ve güvenlik güçleri
tarafından kullanılan kıyafetlerin üretiminde kullanılan karbon
nanotüpler sayesinde daha sağlam malzemeler elde edilebilmek-
tedir. Bunun yanı sıra leke tutmayan duvar boyaları, ıslanma-
yan, ütü gerektirmeyen ve kendi kendini temizleyen kumaşlar,
kompozit malzemeler ile hidrojen yakıt hücresi de nanotüplerin
önemli kullanım alanları arasında sayılabilir.

!