Page 21 - Fen Lisesi Kimya 12 | 2.Ünite
P. 21

Bir çift elektronun iki atom arasında ortaklaşa kullanılması
            sonucu tekli kovalent bağ meydana gelir. Lewis yapısında elekt-
            ron çiftleri önem arz eder. Kovalent bağda ortaklaşa kullanılan
            elektron çiftlerine bağlayıcı elektron çifti, bağ oluşumuna katıl-
            mayan elektron çiftlerine ortaklanmamış elektron çifti denir.
            Moleküldeki bağlayıcı elektron çiftleri genellikle tek çizgi  (–) ile
            gösterilir.
                            .
                        Cl :  : + . Cl: :       Cl:   Cl:
                                                       :
                                                 :
                                    :
                         :
                                    :
                                                       :
                                                 :
                                             Bağlayıcı elektron
                                                    çifti
               Ortaklanmamış                Cl :  : Cl:             Ortaklanmamış
                                                    :
               elektron çiftleri             :      :               elektron çiftleri



                                          Bağlayıcı elektron
                                                 çifti

               İki ametal atomu, oktete ulaşabilmek için bir çift elektrondan
            fazlasını ortak kullanabilir. Bu durumda atomlar arasında çoklu
            kovalent bağ oluşur.  Çoklu kovalent bağ iki ya da üç tane ola-
            bilir. Çoklu kovalent bağların Lewis yapısına CO 2  ve N 2  örnek                                93
            verilebilir.
               Karbon dioksit molekülünün Lewis yapısı çizilirken karbon
            ve oksijenin ortaklanmamış birer elektronu birbiriyle ortaklaşır.
            Bunun neticesinde karbon ve oksijen arasında tekli kovalent bağ
            oluşur. Ancak bu durumda karbon ve oksijen, oktetini tamamla-
            yamaz ve şu şekilde bir yapı oluşur:     .
                         .
                 . . .          . O:           :         :
                                                    C O:
                                                  :
                        C +
                   +
              :
                                  :
               Karbon ve oksijenin, oktetini tamamlayabilmesi için diğer
                                               O : . .:.
              O : .
                         .
                                  .
            ortaklanmamış elektronların da ortaklaşması gerekir. Bu du-
            rumda CO 2  molekülünün Lewis yapısı şu şekilde olur:
                   .
               . . .:
              O : : C O :  :      O : : ::: C O:    ya da : O C O:
                                              :
              :

                                  :
                                                            :
                                                                      :


               Karbon dioksit molekülünün Lewis yapısı incelendiğinde
            karbon ve oksijen atomları arasında ikişer çift elektronun ortak-
            laştığı (toplam dört elektron) görülür. Bu dört elektron, karbon
            ve oksijen atomları arasında ikili kovalent bağ oluşturur.

                                                  FEN LİSESİ KİMYA 12
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26