Page 132 - Fizik 11 | 1.Ünite

KUVVET VE HAREKET

r yarıçaplı A kasnağı ok yönünde bir tur kaymadan dönerek ilerlerse çevresi (Ç A ) kadar yol alır. Bu sırada ipi de
kendi üzerine çevresi kadar sararak ilerler. K cismi de A kasnağının hem ilerlemesi hem de ipi sarmasından do-
layı çekilerek yer değiştirir. K cisminin yer değiştirmesinin büyüklüğü

D x = Ç + Ç A
A
.
.
D x = 2π r + 2π r A
K
.
D x = 4π r kadar olur. r
K cismi, A kasnağının ilerleme yönü ile aynı yönde yer
değiştirir (Şekil 1.101).

2r ve r yarıçaplı, aynı merkezli A ve B kasnakları ok yö- Şekil 1.101: Dönerek ilerleyen kasnağa bağlı cisim
nünde bir tur dönerek kaymadan ilerlerse A kasnağı
çevresi kadar yol alırken B kasnağı çevresi kadar ipi kendi üzerine sarar. Bu durumda K cisminin yer değiştirme-
sinin büyüklüğü

D x = Ç + Ç B
A
2r
.
.
D x = 2π 2r + 2π r
A B r K
.
.
D x = 4π r + 2π r
.
D x = 6π r olur.
K cismi, kasnaklar ile aynı yönde yer değiştirir
Şekil 1.102: Dönerek ilerlerken ip saran eş merkezli
(Şekil 1.102). kasnaklara bağlı cisim
2r ve r yarıçaplı, aynı merkezli A ve B kasnakları ok yönünde bir tur dönerek ilerlerse A kasnağı çevresi kadar yol
alırken B kasnağı çevresi kadar ipi serbest bırakır. Bu durumda K cisminin yer değiştirmesinin büyüklüğü

D x = Ç - Ç B
A
.
.
D x = 2π 2r - 2π r 2r
r
B
A
.
.
D x = 4π r - 2π r
K
.
D x = 2π r kadar olur.
K cismi, kasnaklar ile aynı yönde yer değiştirir
(Şekil 1.103). Şekil 1.103: Dönerek ilerlerken ip salan eş merkezli
kasnaklara bağlı cisim
107. ALIŞTIRMA

Günlük hayatta karşılaştığınız kasnak sistemlerine örnekler vererek bunların işlevlerini açıklayınız.

ÇÖZÜM

234