Page 66 - Fizik 11 - 1. Ünite - 1. Bölüm

KUVVET VE HAREKET

42. ÖRNEK

Durgun hâldeki bir cisim doğrusal yolda t = 0 anında x = 0 konumundan sabit ivmeli harekete başla-
yarak t sürede V büyüklüğünde hıza ulaşıp x kadar yer değiştirmektedir.

Cisim aynı ivme ile hareketine devam ettiğine göre
a) Cismin hız-zaman grafiğini çizerek t-2t, 2t-3t ve 3t-4t zaman aralıklarındaki yer değiştirmeleri-
nin büyüklüklerinin kaç x olduğunu bulunuz.
b) Cismin konum-zaman grafiğini çiziniz.

ÇÖZÜM

a) Hız Hareket sabit ivmeli olduğundan eşit zaman aralıkların-
daki hız değişimleri eşittir. Cismin t anındaki hızının bü-
yüklüğü V olduğuna göre 2t anındaki hızı 2V, 3t anındaki
4V
hızı 3V ve 4t anındaki hızının büyüklüğü 4V’dir. Hız-za-
x
3V man grafiğinin altında kalan alan cismin yaptığı yer de-
x ğiştirmeyi verir.
x x
2V
x x 0-t zaman aralığında grafik ile yatay eksen arasında kalan
x x x
V alan x kabul edilirse
x x x
x x x x t-2t zaman aralığında 3x,
0 t 2t 3t 4t Zaman 2t-3t zaman aralığında 5x,
3t-4t zaman aralığında 7x kadar yer değiştirir.
b) Konum
16x

Durgun hâlden harekete başlayan düzgün hızlanan ha-
9x rakette cismin art arda gelen t zaman aralıklarındaki yer
değiştirmeleri sırayla x, 3x, 5x, 7x... olur. Buna göre ko-
4x num-zaman grafiği şekildeki gibi olur.
x
0 t 2t 3t 4t Zaman

32. ALIŞTIRMA

İlk hızı V olan bir araç t = 0 anında x = 0 konumunda iken pozitif yönde giderken düzgün yavaşlaya-
0
rak durmaktadır. Sonra negatif yönde aynı büyüklükteki ivme ile hızlanarak -V hızına ulaşmaktadır.
0
Buna göre cisme ait hız-zaman, ivme-zaman ve konum-zaman grafiklerini çiziniz.

ÇÖZÜM Hız İvme Konum

0 0 0
Zaman Zaman Zaman

78