Page 23 - Fizik 9 | 3.Ünite
P. 23

İvme-zaman grafiğinin altında kalan alan hızdaki değişim mikta-
               rını verir (Grafik 3.1.8).
                               a (m/s )
                                   2

                             10

                                                   Alan=a.t=Δv


                                                    t (s)
                               0               3
                             Grafik 3.1.8: İvme-zaman grafiğinde hız
                             değişimi hesaplaması
                  Buna göre otomobilin 3 s’de hızında meydana gelen değişim,

                                   Alan =a.t=Δv=10.3=30 m/s
               olarak bulunur.

                   Sabit ivmeli hızlanan hareket yapan cismin hızı düzgün
                   olarak artar. Hız vektörünün yönü ile ivme vektörünün
                   yönü aynıdır.
                  Hızlanmada olduğu gibi yavaşlamada da ivmenin etkisi vardır.
               72 km/h’lik (20 m/s) hızla ilerlerken, yavaşlayarak 20 saniyede du-
               ran trenin hareketi Şekil 3.1.6’da verilmiştir.
                                      Sol                            Sağ
                                       v i =72 km/h=20 m/s                               v s =0




               Şekil 3.1.6: Trenin belirli zamanlardaki hızı
                  Hızı giderek azalan tren ivmeli hareket yapmıştır. Hızı sağa doğ-
               ru azalan trenin ivmesi sola doğrudur. İvme;
                      D v   vson -  vilk  020        2
                                        -
                  a =     =         =        =- 1 m  s
                        t D  t son -  t ilk  20 0
                                          -
               matematiksel modeli ile bulunur. Buna göre trenin ivmesinin büyük-
               lüğü,
                       020-          2
                   a =       =- 1 m  s
                       20 0-
               şeklindedir. Trenin ivmesi negatif değerdedir. Eksi işareti hız vektörü
               ile ivme vektörünün yönlerinin zıt olduğu anlamındadır. Bu sebep-
               le de cisim yavaşlayarak durur. Düzgün yavaşlayarak duran trenin
               hız-zaman grafiği Grafik 3.1.9’daki gibi çizilir.

                                V (m/s)


                              20



                                          θ
                                                   t (s)
                                0             20
                             Grafik 3.1.9: Trenin hız-zaman grafiği


                                                                                            HAREKET VE KUVVET  127
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28