Page 22 - Fizik 9 | 3.Ünite

Hızı her saniye 10 m/s artan bu otomobilin zamana bağlı hız de-
ğişimi Grafik 3.1.5’te gösterilmiştir.
Hız (m/s)

30

20

10
θ
Zaman (s)
0 1 2 3
Grafik 3.1.5: Hız-zaman grafiği
Grafik 3.1.5’te görüldüğü gibi hareketlinin hızı düzgün biçimde
artmaktadır. Hızın düzgün arttığı hareket türüne düzgün hızlanan
hareket denir. Bu harekette hız, zamana bağlı olarak düzgün değiş-
tiği için hız ile aynı yönlü, sabit bir ivme vardır.
Hız-zaman grafiğinin eğimi ivmeyi verir. Buna göre,

D v
Eğim= = a
t D
olur.
İvme, hız-zaman grafiğinde eğrinin eğiminden bulunabilir. Düz-
gün hızlanan hareket için ivme sabit olduğundan eğrinin eğimi her
yerde aynıdır. Otomobilin ivmesi Grafik 3.1.6’ya göre,

v (m/s)

30
Δv

θ
t (s)
0 3
Δt
Grafik 3.1.6: Hız-zaman grafiğinin
eğimi
D v 30 0 2
-
Eğim= a= = = 10 m s
t D 30
-
şeklinde bulunur. İvme pozitif değerdedir. Hız ile ivmenin yönü aynı-
dır. Hızındaki artış sabit olan yani sabit ivmeli hareket yapan otomo-
bilin zamana bağlı ivme değişimi grafiği Grafik 3.1.7’deki gibi olur.
2
İvme (m/s )

10

0 Zaman (s)
1 2 3
Grafik 3.1.7: Otomobilin ivme-zaman grafiği
İvme ile hız vektörü aynı yönlü ise ivme hızın artmasını sağlar. Zıt
yönlü olduklarında hızın azalmasını sağlar. Negatif yönde ilerleyen
cisimler de aynı şekilde hızlanır veya yavaşlar.

126 HAREKET VE KUVVET HAREKET VE KUVVET