Page 36 - Kimya 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü KİMYA 11 10

6. ÜNİTE: Kimyasal Tepkimelerde Denge
Konu Suyun Oto-İyonizasyonu, pH ve pOH Kavramı 40 dk.
Kazanımlar 11.6.3.1. pH ve pOH kavramlarını suyun oto-iyonizasyonu üzerinden açıklar.
Gerekli Materyaller: Çalışma kâğıdı

1. Yönerge
Suyun Oto-İyonizasyonu, pH ve pOH Kavramları
Sıvı fazdaki su molekülleri hareket hâlindedir ve birbirleriyle çarpışır. Bu çarpışma sonucunda bir su
molekülünün hidrojeni başka bir su molekülünün oksijen atomuna bağlanarak H 3 O (hidronyum) iyo-
+
nu ve OH¯ (hidroksit) iyonu oluşturur. Suda oluşan bu iyonlar az da olsa elektrik akımını iletir. Sabit
sıcaklıkta suyun elektrik iletkenliği sabittir. İletkenliğin sabit olması sudaki H 3 O ve OH¯ iyonlarının
+
derişimlerinin sabit olduğunu gösterir. İyon derişimlerinin sabit olması suda
H 2 O(s) + H 2 O(s) ⇌ H 3 O (suda) + OH¯(suda) dengesinin olduğunu gösterir.
+
Bu denge kısaca
H 2 O(s) ⇌ H (suda) + OH¯(suda) şeklinde gösterilir.
+
Kimyasal tepkimelerde H 3 O iyonu = H iyonu alınır.
+
+
Bazı su molekülleri proton verir, bazı su molekülleri de proton alır. Bu olaya suyun oto-iyonizasyonu
(kendi kendine iyonlaşması) denir.
Suyun iyonlaşması (oto-iyonizasyonu) tepkimesi aşağıdaki görselde gösterilmiştir.

+
¯
H O + H O ⇌ H O H + H O
H H H

25 C’de saf suyun iyonlaşma tepkimesi ve denge bağıntısı
o
H 2 O(s) ⇌ H (suda) + OH¯(suda)
+
K = [H ][OH¯]=1.10 Saf suda 25 C’de [H ] = [OH ] = 1.10 M olur.
−
−7
+
-14
+
o
su
Suyun iyonlaşması endotermik denge tepkimesidir. Sıcaklık arttıkça denge iyonlaşma yönüne kayar ve K su
değeri büyür.

35