Page 11 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

2 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

Anlamanın çeşitlemelerini hepimiz önemseriz, söyleyip geçeriz.
Ahmed Serhendî’nin bu sözünden üretiyor bir metni:
“Anlamaya çalış, kısa akıllılarından olmayasın.”
“Akşamüstü Tümceleri” bir felsefecinin edebiyatçı yanını vurgular, bunlar “haiku”mudur, aforiz-
ma mıdır, şekil üzerinde durmayacağım. Aruoba zaten bunun yanıtını veriyor:
“Haiku olacakken tümce oldu.”
Acaba gizli bir mensur şiir tanımı olabilir mi?
Hayatın seyir defteri saptamasını güçlendiren bir alıntı:
“Gelip giden güvercinler”
Güvercinler üzerine yaptığı düşünce çeşitlemeleri, çok etkilendiğim yazılardan biri.
Yalnızlık, çok yazıldı, çok yaşandı. Nasıl bir şeydir, Aruoba’nın yorumu nedir?
“Yalnızlık idman gerektirir.” der.
Yazıların altına semt, yer koyar. Yaptığı ayrıntının altını çizmek isterim, çünkü yorumun yapıl-
masında etken bir öge işlevini üstlenir.
“Boğazdan Tümceler” (1983–1993) bir şarkıyla başlar:
Güftesini Cenap M. Kozanoğlu’nun yazdığı, Refik Fersan’ın bestelediği Acemkürdi yürük semai:
“Rüzgâr uyumuş ay dalıyor her taraf ıssız
Ölgün bakıyor varsa uzak bir iki yıldız
Bak çıt bile yok korkma ben’im bahçede yalnız
Ey gözlerinin rengi kadar kalbi güzel kız!”
Bu şarkıyı seçmiş biri dünyayı da yaşadığı ülkeyi de anlamıştır.
“de ki işte” genç yaşında aramızdan ayrılan iyi şair Ergin Günçe’nin “Bir Dostu Ölü Götürmek”le
başlıyor. Günçe, Frankfurt’ta olduğu zaman bir kitap fuarını beraber geçirmiştik.
Yazmakta ayrıntının önemini bir kez daha anımsatayım. Mevsim bilgilerini benim gibi Takvim-i
Ragıp’tan alıyor.
(Anlıyor musun, Ey Okur?!..) diye sorar.
*
Yazıyı onun felsefe üzerine sözü ile bitirelim:
Felsefede en son söylenebilecek şey,
En sonunda, hiçbir şeyin söylenemeyeceğidir:
İşte bu...
Kitaplarda, belleğimizde yaşayacak.

Hızlan, D. Felsefeyi Hayata Dâhil Eden Düşünür: Oruç Aruoba. Hürriyet. 4 Haziran 2020.

1. Metni okurken altını çizdiğiniz kelime ve kelime gruplarının anlamlarını metin bağlamında tahmin
ediniz, tahminlerinizin doğruluğunu TDK Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz.

10