Page 12 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 2

2. Fıkra (Köşe Yazısı): Bir yazarın herhangi bir konu hakkındaki kişisel görüş, anlayış ve düşüncelerini
kanıtlama gereği duymadan hoş bir üslupla yazdığı kısa fikir yazılarıdır. Fıkralarda yazar, gündelik
olayları özel bir görüşle, güzel bir üslupla, kanıtlama gereği duymadan her gün kaleme alır. Düşünce-
leri hiçbir kalıba bağlı kalmadan serbestçe ortaya koyar. Ele aldığı konu üzerinde bir kamuoyu oluş-
turmayı amaçlar.
Fıkra türü, Türk edebiyatına Tanzimat Dönemi’nde Batı edebiyatından dâhil olmuştur. Ancak bu yazı
türü hem nitelik hem de nicelik bakımından 1908’den sonra Türk edebiyatında önemli bir yer tutmaya
başlamıştır. Özellikle Ahmet Rasim fıkralarıyla tanınmıştır. Daha sonra Ahmet Haşim, Hüseyin Cahit
Yalçın, Falih Rıfkı Atay, Refik Halit Karay, İlhan Selçuk, Sabri Esat Siyavuşgil de fıkralarıyla öne çık-
mıştır.
Fıkra türü ile ilgili bu bilgileri ve okuduğunuz metni de göz önünde bulundurarak fıkra türünün
ortaya çıkışında ve gelişiminde yayın organlarının etkisi ne olmuştur? Düşüncelerinizi yazınız.

3. Okuduğunuz metinde fıkra türünün hangi özelliklerini görebildiğinizi açıklayınız.

4. Okuduğunuz metnin hedef kitlesi kimdir? Gerekçelerinizle yazınız.

5. Bir okur/yazar olarak bir kitabı elime aldığımda klasik bir sorunun yanıtını ararım, ikna edici bir
gerekçe bulduğumda okurum ve okuturum. Bu gerekçeye uyan adların başında Oruç Aruoba geliyor.
Bir yazarın bütün kitaplarını okuduğunuzda şunu söyleyebilirseniz o size karşı görevini yapmıştır.

Aruoba, bizi felsefenin soyut labirentlerinde dolaştırırken rehberlik yaptı.
O, felsefeyi, şiiri, günlük yaşamı yazmanın ustalık bileşkesinde buluşturdu. Çünkü o türleri de özümsemişti.

Metinden alınan yukarıdaki paragrafla ilgili olarak hangisi söylenemez?
A) Mecazlardan yararlanılmıştır.
B) Açıklayıcı anlatım biçimi kullanılmıştır.

C) Yazar tarafından okuyucuyla konuşur gibi bir üslup kullanılmıştır.
D) Karşılaştırmaya yer verilmiştir.
E) Düşünceyi geliştirme yollarından tanık gösterme kullanılmıştır.

11