Page 12 - Biyoloji 9 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri
P. 12

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü                                            BİYOLOJİ 9        1







            Fagositoz: Hücre  zarından  difüzyonla  geçemeyen  katı
            maddelerin yalancı ayak  oluşturularak  hücre içine alın-
            masına fagositoz denir. Akyuvarların mikroorganizmaları
            yutması ve amibin beslenmesi fagositoza örnektir.




                                      Hücre dışı

                                                   Pinositoz: Hücre zarından difüzyonla geçemeyen büyük
                                     Hücre zarı
                                                   moleküllü sıvının hücre zarında çöküntü şeklinde koful
                                                   oluşturularak hücre içine alınmasına pinositoz denir. Hüc-
                                                   re dışındaki sıvıda çözünmüş halde bulunan protein ve yağ
                                   Koful           gibi moleküllerin hücre içine alınması pinositoz ile olur.
            Sitoplazma



            2-  Ekzositoz                                         Hücre dışı          Salgı maddesi
            Hücre zarından geçemeyecek kadar büyük maddelerin ko-      Hücre zarı
            ful içinde hücre dışına atılmasına ekzositoz denir. Hücre
            içinde biriken sindirim atıkları, salgı, hormon, enzim gibi
            hücrede üretilen özel maddeler ekzositozla hücre dışına ve-
            rilir. Ekzositoz sırasında ATP harcanır. Hücre zarı yüzeyi    Koful                Sitoplazma
            artar. Hem bitki hem de hayvan hücrelerinde görülür.

                Örnek Sorular:

             1.  Aşağıda endositoz yapan bir hücre şematize edilmiştir.


                                 Katı besin     I
                                                                               }   III
                                                                   II




                                                                          Lizozom
                Buna göre I, II ve III nolu yapılar aşağıdakilerden hangisidir?

                                I                         II                           III
                A) Fagositik cep Sindirim kofulu  Besin kofulu
                B) Fagositik cep Besin kofulu    Sindirim kofulu
                C) Pinositik cep Sindirim kofulu  Besin kofulu
                D) Pinositoz     Besin kofulu    Sindirim kofulu
                E) Difüzyon      Kontraktil koful  Besin kofulu
                Çözüm: Büyük moleküllü katı besinler alınırken önce hücre zarı besini çevreler. Fagositik cep olu-
                şur. Daha sonra besin kofulu ve besin kofulunun lizozom ile birleşmesi sonucu sindirim kofulu
                oluşur. Cevap: B



                                                                                                    11
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17