Page 36 - Kimya 10 - 1. Ünite

1
1. ÜNITE: KIMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KIMYASAL HESAPLAMALAR. ÜNITE: KIMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KIMYASAL HESAPLAMALAR

1.3.2. Kimyasal Tepkime Denklemleri ve Özellikleri

Çevrenizde her an birçok kimyasal tepkimeye tanık olmaktasınız.
Ormanların yanması, çatı oluklarının aşınması, bisiklet zincirinin pas-
lanması bunlardan sadece birkaçıdır. Çoğunlukla farkında olunmayan
bu kimyasal tepkimeler sürdürülebilir bir yaşamın da olmazsa olmazı-
dır. Fotosentez, solunum (Görsel 1.6) ve sindirim gibi canlı yaşamının
vazgeçilmezleri de birer kimyasal tepkimedir.

C 6 H O (k) + 6O (g) 6CO (g) + 6H O(g) (Solunum)
2
12
2
6
2
6CO (g) + 6H O(s) Güneş ışığı C H O (k) + 6O (g) (Fotosentez)
2 2 Klorofil 6 12 6 2
Görsel 1.6: Solunum Bu bölümde yaşamı çepeçevre kuşatan kimyasal tepkimeleri
öğreneceksiniz.
Kimyasal türlerin (atom, molekül, iyon vb.) kendi özelliklerini kaybede-
rek yeni özelliklerde maddeler oluşturmasına kimyasal değişim denir.
Kimyasal değişimlerin çeşitli formül, sembol ve tepkime okuyla ( )
gösterilmesine kimyasal tepkime denklemi denir. Kimyasal olaylar
tepkime denklemleriyle sembolize edilerek basitleştirilir.
2H (g) + O (g) 2H O(g) + ısı
2
2
2
Tepkime oku
Aşağıdaki kimyasal tepkime örneklerini inceleyiniz.

Uygun şartlarda hidrojen ve oksijen gazları bir araya geldiğinde kendi
özelliklerini kaybedip yeni özellikteki suyu oluşturur. Kimyasal bir olay
olan bu değişimin tepkime denklemi aşağıdaki gibidir:

2H (g) + O (g) 2H O(g) + ısı
2
2
2
(yanıcı) (yakıcı) (söndzrzcz)
Su ile birleşince patlama şeklinde tepkime veren sodyum (Na)
metali, zehirli olan klor gazı (Cl ) ile tepkimeye girince sofra tuzu
2
olarak bilinen kristal yapılı sodyum klorür (NaCl) bileşiği elde edilir
(Görsel 1.7). Bu olayın tepkime denklemi aşağıdaki gibidir:

Na(k) + 1 Cl (g) NaCl(k)
2
2
Görsel 1.7: NaCl bileşiğinin kristal Ancak her olayın kimyasal bir tepkime olduğunu düşünmek de yanlıştır.
yapısı
Kimyasal tepkimelerde genel olarak
• Çökelti oluşumu,
• Renk değişimi,
• Gaz çıkışı,
• Sıcaklık değişimi,
• Elektriksel iletkenlikteki değişim gibi olaylar gözlemlenir.
Ancak bazen bir olayın kimyasal tepkime olup olmadığına karar vermek
için gözlemin yanı sıra deneysel incelemelerin de yapılması gerekebilir.

48 1
10. SINIF KIMYA0. SINIF KIMYA
48