Page 38 - Kimya 10 - 1. Ünite

1. ÜNITE: KIMYANIN TEMEL KANUNLARI VE KIMYASAL HESAPLAMALAR

Kimyasal tepkimelerle ilgili bazı bilgiler aşağıda verilmiştir (Tablo 1.2).
Tablo 1.2: Kimyasal Tepkimelerde Değişen, Değişmeyen ve Değişebilen Özellikler
Değişen Özellikler Değişmeyen Özellikler Değişebilen Özellikler
• Reaktiflerdeki bağlar kırılır, • Toplam kütle • Mol sayısı
ürünlerde yeni bağlar oluşur. • Atom sayısı ve atom türü • Molekül sayısı
• Atomlar yeniden düzenlenerek • Toplam yük • Basınç
yeni maddeler oluşturur. • Toplam elektron sayısı • Hacim
• Maddelerin kimyasal özellikleri • Atomların proton sayısı • Sıcaklık
değişir.
• Maddelerin fiziksel özellikleri • Atomların nötron sayısı • Fiziksel hâl
değişir. • Çekirdek yapısı

] 23. Alıştırma
Aşağıda verilen tepkimelere ait özellikleri ilgili alana “X” ile işaretleyiniz.

Tepkimeler Homojen Heterojen Endotermik Ekzotermik
a) BaO(k) + CO (g) BaCO (k) + ısı
3
2
b) H (g) + Cl (g) 2HCl(g) + ısı

2
2
c) N (g) + O (g) + ısı 2NO(g)
2 2
ç) CaCO (k) + ısı CaO(k) + CO (g)
3 2
d) C H (g) + 5O (g) 3CO (g) + 4H O(g)+ ısı
8
3
2
2

2
1.3.3. Kimyasal Tepkime Çeşitleri
Çevrenizde her an çeşitli kimyasal tepkimeler gerçekleşmektedir. Bu
tepkimeleri tek tek incelemek yerine sınıflandırarak incelemek bazı
kolaylıklar sağlamaktadır. Bu nedenle kimyasal tepkimeler genel olarak
aşağıdaki gibi sınıflandırılır:
I. Yanma tepkimeleri
II. Analiz (ayrışma) tepkimeleri
III. Sentez (birleşme, oluşum) tepkimeleri
IV. Asit-baz tepkimeleri
Görsel 1.8: Demirin paslanması
(yavaş yanma) V. Çözünme-çökelme tepkimeleri
I. Yanma Tepkimeleri

Yanma, maddelerin (element, bileşik, karışım) oksijenle tepkimeye gir-
mesi şeklinde tanımlanabilir. Yanma olayı iki şekilde gerçekleşir:

Demirin ya da gümüşün kararmasında olduğu gibi alevsiz yanmalara
yavaş yanma (oksitlenme) (Görsel 1.8) denir.
Odunun (Görsel 1.9), metan gazı ya da mutfak gazının (propan-bütan)
yanmasında olduğu gibi alevli yanmalara hızlı yanma denir.

Görsel 1.9: Odunun yanması (hızlı 2Fe(k) + 3 O (g) Fe O (k) + ısı (Yavaş yanma)
2
2
3
2
yanma)
50 10. SINIF KIMYA