Page 55 - Kimya 10 | 1.Ünite

Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar
Kimyasal hesaplama soruları yapılırken maddelerin tepkimedeki
miktarları ile sorudaki miktarları arasında basit kıyaslamalar yapılarak
sonuca ulaşılır.
Farklı problemlerde maddelerden birinin miktarı verilerek tepkime-
deki farklı maddelerin
• Miktarı,
• Yüzdesi,
• Atom veya molekül kütlesi,
BİLİYOR MUSUNUZ?
• Maddenin formülü,
Doğal gazın ana bileşeni olan
• Saf olmayan madde içeren problemler sorulabilir. ve çabuk tutuşabilen metan gazı
(CH 4 ) bataklık gazı olarak bilinir
Madde Miktarlarından Birinin Verildiği Sorular
(Görsel 1.4.2). Bu gaz çöp top-
Kimyasal tepkime denkleminde maddelerden birinin kütlesi, hac-
lama merkezlerinde veya maden
mi, mol sayısı veya tanecik sayısı verilebilir. Tepkimedeki farklı madde-
ocaklarında yangına ve patlama-
lerin herhangi bir cinsten miktarı sorulabilir.
ya sebep olabilir.
Örneğin CH gazının 3 molünün tamamen yanması sırasında
4
a) Kaç gram O gazı harcanacağı,
2
b) Normal koşullarda kaç litre CO gazı oluşacağı,
2
c) Kaç mol H O oluşacağı hesaplanabilir. (O:16 g/mol, H:1 g/mol)
2
Önce denkleşmiş tepkime denklemi yazılır.
CH (g) +2O 2 (g) CO 2 (g) +2H 2 O (s)
4
I. YOL: Tepkimenin altına tepkimedeki maddelerin kat sayıları (mol
sayıları), bu bilgilerin altına da soruda verilen bilgiler mol cinsinden
yazılır.
Soruda miktarı verilen madde çözüm için yol göstericidir. Bu mad-
Görsel 1.4.2: Metan gazının
de kaç kat artıyor veya azalıyorsa diğer maddeler de aynı oranda
yanması
artar veya azalır. Mol sayıları arasındaki ilişki pratik bir şekilde tepki-
me üstünde kurulabileceği gibi oran orantı denklemleri sonucunda da
elde edilebilir. Bulunan mol sayılarından yararlanılarak soruda isteni-
len mol, kütle, hacim, tanecik sayısı hesapları yapılır.

CH 4 (g) + 2O 2 (g) CO 2 (g) + 2H 2 O(s)
TEPKİMEDE: 1 mol 2 mol 1 mol 2 mol
3 katı
SORUDA: 3 mol 2.3=6 mol 1.3=3 mol 2.3=6 mol

m
a) 1 mol CH 4 2 mol O ile tepkimeyegiriyorsa n = M A
2
3 mol CH 4 xmol O iletepkimeye girer m
2
6 =
32$ 32
x = = 6 mol O 2
1 m = 632$ = 192 gram O 2
b) 1 mol CH 4 1 mol CO eldeediliyorsa
2
3 mol CH 4 xmol CO elde edilir n = V V
2
31$ A
x = = 3 mol CO 2 V
1 3 =
22 ,4
V = 3224$ , = 67 , litre2
c) 1 mol CH 4 2 mol HO eldeediliyorsa
2
3 mol CH 4 xmol HO elde edilir
2
32$
x = = 6 mol HO
2
1

69