Page 64 - Kimya 10 | 1.Ünite

Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar

ÖRNEK VE ÇÖZÜM

gazlarının tepkimesinde
15’er litre N 2 ve H 2
a) Başlangıçta ortamda kaç L gaz bulunur?

b) Sınırlayıcı bileşen hangi maddedir?
c) Oluşan NH 3 gazı kaç Lʼdir?
) ç Tepkime sonunda ortamda kaç L gaz bulunur?
d) Tepkimede artan gazı harcamak için hangi gazdan kaç L eklenmelidir?

Tepkime yazılarak denkleştirilir.

N 2 (g) + 3H 2 (g) 2NH 3 (g)

Tepkimeye giren maddelerin katsayıları farklı olduğu için tepkimeye giren maddeler eşit mol veya
hacimde kullanılmaz. Tepkimedeki katsayılar dikkate alındığında 1 mol (1 litre) N 2 ile 3 mol (3 litre)
H 2 ʼin tepkimeye girerek 2 mol (2 litre) NH 3 oluşturduğu görülür.
Tepkimedeki miktarlarla soruda verilen miktarlar kıyaslanır; başlangıç, tepkime ve sonuç şeklinde
tablo oluşturularak hesaplama yapılır.

N 2 + 3H 2 2NH 3
BAŞLANGIÇ: 15 L 15 L -
DEĞİŞİM: -5 -15 L +10 L

SONUÇ: 10 L - 10 L
ARTAR TÜKENİR OLUŞUR

a) Tepkimenin başlangıcında 15 L N 2 ve 15 L H 2 olmak üzere toplam 30 litre gaz bulunur.

b) Tepkimede 15 L N 2 kullanılırsa N 2 ’un 3 katı (45 L) H 2 kullanılması gerekir. Ancak ortamda 45 L H 2
olmadığı için sınırlayıcı bileşen H 2 ’dir. Hesaplamalar sınırlayıcı bileşen olan H 2 ʼe göre yapılmalıdır.

c) Tepkimede 5 L N 2 ve 15 L H 2 gazı harcanarak 10 L NH 3 gazı oluşmuştur.
) ç Tepkime sonunda ortamda (10 L N 2 ve 10 L NH 3 ) toplam 20 litre gaz bulunur.

d) Tepkimede artan 10 L N 2 gazını harcamak için tepkimeye 30 L daha H 2 gazı eklenmelidir.

ÖRNEK VE ÇÖZÜM

132 gram C 3 H 8 ile 10 mol O 2 gazı karışımının yanması sonucu
a) Kaç mol karbon dioksit elde edilebilir?
b) Tepkime sonunda oluşan su kaç gramdır?
c) Tepkimede hangi maddeden kaç gram artar?
(C:12 g/mol, H:1 g/mol, O:16 g/mol)

78