Page 65 - Kimya 10 | 1.Ünite

Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar

Tepkime denklemine göre 5 mol O 2 ile 44 gram C 3 H 8 tepkimeye girdiğine göre 10 mol O 2 için 88 gram
C 3 H 8 kullanılır. Verilen C 3 H 8 132 gram olduğundan C 3 H 8 artar.
C 3 H 8 + 5O 2 3CO 2 + 4H 2 O

BAŞLANGIÇ: 132 gram 10 mol -
DEĞİŞİM: -88 gram -10 mol
SONUÇ: 44 gram -
ARTAR TÜKENİR

(Tepkimede O 2 sınırlayıcı bileşendir.)
Sınırlayıcı bileşen O 2 olduğuna göre hesaplamalar O 2 ’e göre yapılır. Tepkime denkleminde O 2 ’in katsayısı
5’tir. Verilen O 2 miktarı 10 mol olduğu için madde miktarlarının 2 katı alınarak hesaplanır.
C 3 H 8 + 5O 2 3CO 2 + 4H 2 O

TEPKİMEDE: 5 mol 3 mol 4x18=72 gram
(2 katı)
SORUDA: 10 mol 6 mol 144 gram

ÖRNEK VE ÇÖZÜM

Eşit kütledeki magnezyum ve oksijen tepkimesinden 20 gram magnezyum oksit elde edilmektedir.
a) Başlangıçta alınan magnezyum ve oksijen kütlesi nedir?
b) Tepkime sonunda hangi elementten kaç gram artar?
c) Sınırlayıcı bileşen hangisidir? (Mg:24 g/mol, O:16 g/mol)

Denkleşmiş tepkimede 2 mol Mg (2x24=48 gram), 1 mol O 2 (32 gram) kullanılır ve tepkime sonunda 2
mol MgO (2x40=80 gram) bileşiği oluşur. Soruda verilen 20 gram bileşik, tepkimedeki miktarın 1/4’ü
kadar olduğuna göre elementler de kütlelerinin 1/4’ü kadar kullanılır.

2 Mg + O 2MgO
2
TEPKİMEDE: 48 gram 32 gram 80 gram
÷ 4
SORUDA: 12 gram 8 gram 20 gram

Bu nedenle tepkimede 12 gram Mg ve 8 gram O kullanılır. Eşit kütlede Mg ve O ’in tepkimesi istendiğin-
2 2
den her iki maddeden de 12’şer gram alınır.
2Mg + O 2MgO
2
BAŞLANGIÇ: 12 gram 12 gram -
DEĞİŞİM: -12 gram -8 gram +20 gram
SONUÇ: - 4 gram 20 gram
TÜKENİR ARTAR OLUŞUR

Eşit kütledeki magnezyum ve oksijen alındığında Mg elementinin tamamı harcandığında tepkime dura-
cak ve 4 gram O artacaktır. Bu tepkimede Mg sınırlayıcı maddedir.
2

79