Page 19 - Kimya 10 | 3.Ünite

Asitler, Bazlar ve Tuzlar
b)

H SO + 2KOH K SO + 2H O
2 4 2 4 2
BAŞLANGIÇ: 0,2 mol 0,5 mol - -
TEPKİME: -0,2 mol -0,4 mol +0,2 mol +0,4 mol
SONUÇ: - 0,1 mol 0,2 mol 0,4 mol
baz artar. tuz oluşur.
Tepkime sonuçlandığında ortamda 0,1 mol baz kullanılmadan kaldığı için ortam bazik olur.

ÖRNEK VE ÇÖZÜM

4 mol fosforik asit (H 3 PO 4 ) ile 7 mol kalsiyum hidroksit (Ca(OH) 2 ) tepkimeye girdiğinde tam nötral-
leşme gerçekleşir mi? Tam nötralleşme gerçekleşmiyorsa ortamın asitliğini ya da bazlığını belirleyiniz.
Tepkimede sınırlayıcı bileşen hangi maddedir? Oluşan tuz ve suyun mol sayılarını bulunuz?

Tepkime denklemi yazılarak denkleştirilir.

2H 3 PO 4 + 3Ca(OH) Ca 3 (PO 4 ) + 6H 2 O
2
2
Soruda verilen mol sayıları tepkime denklemine aşağıdaki şekilde başlangıç değeri olarak yazılır. Daha
sonra denkleştirilmiş tepkimeden yararlanılarak tepkimeye giren asit ve bazın mol sayıları belirlenir.
Sonuç kısmına ürünlerin ve varsa artan maddenin mol sayısı yazılır.

2H 3 PO 4 + 3Ca(OH) 2 Ca 3 (PO 4 ) 2 + 6H O
2
BAŞLANGIÇ: 4 mol 7 mol - -
TEPKİME: -4 mol -6 mol +2 mol +12 mol

SONUÇ: - 1 mol 2 mol 12 mol
artar.

Sonuç kısmından da anlaşılacağı gibi 1 mol Ca(OH) 2 artmıştır. Ortam baziktir. Nötralleşme kısmen ger-
çekleşmiştir. H 3 PO 4 bittiğinde tepkime duracağı için sınırlayıcı bileşen H 3 PO 4 ’tir. Oluşan Ca 3 (PO 4 ) 2 tuzu
2 mol, H 2 O 12 moldür.

ÇÖZEREK ÖĞRENİN

Aşağıdaki asit-baz tepkimelerini tamamlayınız. Tamamladığınız tepkimeleri en küçük tam sayılarla denk-
leştirerek verilen soruları cevaplayınız.
I. HCl + LiOH
II. Ca(OH) + HBr
2
III. HNO 3 + Ba(OH)
2
Tepkimelerde asit ve bazların mol sayısıları eşit kullanıldığında

a) Artan maddeyi,
b) Sınırlayıcı bileşeni,
c) Ortamının asitliğini ya da bazlığını yazınız.

147