Page 21 - Kimya 10 | 3.Ünite

Asitler, Bazlar ve Tuzlar
Asitlerin ve bazların günlük hayat açısından önemli tepkimeleri
NELER KAZANILACAK? açıklanırken
a) Asitlerin ve bazların metallerle etkileşerek hidrojen gazı oluşturması reaksiyonlarına örnekler verilecek;
aktif metal, yarı soy metal, soy metal ve amfoter metal kavramları üzerinde durulacak,
b) Alüminyum metalinin amfoterlik özelliğini gösteren deney yapılacak,
c) Nitrik asit, sülfürik asit ve hidroflorik asidin soy metal ve cam/porselen aşındırma özelliklerine değini-
lecek (Tepkime denklemlerine girilmeyecektir.),
) ç Derişik sülfürik asit, fosforik asit ve asetik asidin nem çekme ve çözünürken ısı açığa çıkarma özellikleri
nedeniyle yol açtıkları tehlikeler vurgulanacaktır.

3.2.2. GÜNLÜK HAYATTA ASİT-BAZ TEPKİMELERİ
Günlük hayatta birçok asit-baz tepkimesi gerçekleşebilir. Toprağa
kireç dökülmesinde, zeytinyağı üretiminde, diş macunu kullanımında
ve kekin kabarmasında asit-baz tepkimesi gerçekleşir.

Görsel 3.2.6: Toprağa kireç dökülmesi Görsel 3.2.7: Zeytinyağı Görsel 3.2.8: Diş macunu
Asitli topraklarda bazı bitkiler iyi gelişemediği için toprağa bazik
olan kireç taşı (CaCO 3 ), sönmemiş kireç (CaO), odun külü eklenerek
toprağın pH değeri değiştirilir (Görsel 3.2.6).
Zeytinyağı üretiminde asitlik oranının 0,8-2 arasında olması tercih
edilir. Asitliği düzenlemek için zeytinyağı ile sud kostik (NaOH) basınç-
lı ortamda tepkimeye sokularak ortamın asitliği düzenlenir (Görsel
3.2.7).
Ağızda oluşan asidik ortam diş çürümelerine neden olur. Diş çürü- Görsel 3.2.9: Mide ilacı
mesini önlemek için alkali yapıdaki diş macunu ile ağız ortamı nötrali-
ze edilir (Görsel 3.2.8).
Midede aşırı hidroklorik asit salgılanması sonucunda oluşan mide
rahatsızlıklarını gidermek için bazik alüminyum hidroksit (Al(OH) 3 )
veya magnezyum hidroksit (Mg(OH) 2 ) içeren ilaçlar kullanılarak mide
pH’ı düzenlenir (Görsel 3.2.9).
Kek yapımında kullanılan asidik madde (limon suyu, elma, süt,
yoğurt gibi) ile bazik yapıdaki kabartma tozu (sodyum bikarbonat
[NaHCO 3 ]) tepkimeye girerek karbon dioksit (CO 2 ) oluşturur. Oluşan Görsel 3.2.10: Kek
karbon dioksit, keki kabartır (Görsel 3.2.10).
Saçların yıkanması sırasında kullanılan bazik yapıdaki şampu-
an saçların taranmasını zorlaştırır. Sorunu çözmek için kullanılan saç
kremleri hafif asidik yapıda olduğundan saçların kolay taranmasını sağ-
lar (Görsel 3.2.11). Saç kreminin aşırı kullanımı insan sağlığı açısından
zararlıdır.

Günlük hayatta kullanılan asit-baz tepkimelerini araştırınız.
Çalışmanızı poster hâline getirerek arkadaşlarınızla paylaşınız.
Görsel 3.2.11: Saç kreminin etkisi

149