Page 16 - Kimya 10 | 3.Ünite

Asitler, Bazlar ve Tuzlar
NELER KAZANILACAK? Asitler ve bazlar arasındaki tepkimeler açıklanırken

a) Nötralleşme tepkimeleri, asidin ve bazın mol sayıları üzerinden açıklanacak,
b) Sodyum hidroksit ile sülfürik asidin etkileşiminden sodyum sülfat oluşumu deneyi yapılarak asit, baz ve
tuz kavramları birbiriyle ilişkilendirilecektir.

3.2.1. ASİT-BAZ TEPKİMELERİ

Görsel 3.2.1: Danakil Çöküntüsü'ndeki asit havuzları ve tuzlar

Etiyopya’da deniz seviyesinden 100 metre kadar aşağıda bulunan
Danakil Çöküntüsü (Görsel 3.2.1) jeolojik açıdan ilginç olduğu kadar
kimyasal açıdan da oldukça ilginçtir. Danakil Çöküntüsü sularının pH
değeri yaklaşık 0,2’dir. Bu değer herhangi bir doğal ortam için neredey-
se duyulmamış bir değerdir. Ciddi yanıklara neden olabilecek bu asidik
hidrotermal havuzlarda tuz tabakaları da oluşmaktadır. Sarı, turuncu
ve kırmızı renklerdeki tuz tabakaları, içinde sülfür ve demir gibi mine-
ralleri barındırır. Sıcak ve asitli havuzlarda bulunan sülfür ve tuz parlak
sarı renkleri oluştururken soğuk asit havuzlarında bulunan bakır tuzları
parlak turkuaz bir renk oluşturur.
Canlılar için yaşamsal önemi olan tuzu oluşturan tepkimelerden biri
de asit-baz tepkimesidir. Asit ve baz, sulu çözeltide tepkimeye girdiğin-
+ -
de, asitten gelen H 3 O iyonu ile bazdan gelen OH iyonları H 2 Oʼyu oluş-
tururken (Görsel 3.2.2) birbirlerini nötralize eder. Asit ile bazın tepki-
meye girerek tuz ve su oluşturmasına nötralleşme tepkimesi denir.
+ Nötralleşme tepkimesi aşağıdaki şekilde incelenebilir.
H + OH - H 2 O

Görsel 3.2.2: Suyun oluşumu
Asit + Baz Tuz + Su

BİLİYOR MUSUNUZ?
Susuz baz olarak da adlandırılan amonyak (NH 3 ) ile asitlerin tepkimesi sırasında su oluşmaz, yalnızca tuz
oluşur. Bu nedenle amonyak ile asitlerin tepkimesi nötralleşme tepkimesi değil, asit-baz tepkimesidir.

NH (g) + HCl(g) NH 4 Cl(k)
3

144