Page 17 - Kimya 10 | 4.Ünite

Kimya Her Yerde
Saç Boyası
Saç boyası saç rengini değiştirmek için kullanılan çeşitli pigment-
ler ve kimyasal maddeler içeren kozmetik malzemedir (Görsel 4.1.31).
Saç boyalarında genellikle hidrojen peroksit, amonyak, PPD, DMDM
hidantoin, parabenler, kurşun asetat, resorsinol gibi bazı kimyasal-
lar kullanılır. Bu kimyasalların sağlığa olumsuz etkileri aşağıda özetlen-
miştir.
Hidrojen peroksit, saçlarda sülfür kaybı ortaya çıkardığı için saçla-
rın dökülmelerine neden olabilir.
Amonyak saç derisinde yaygın olarak kaşıntı, tahriş ve yanmalara
neden olduğu gibi akciğerleri de tahriş edebilir.
PPD (para-fenilendiamin), koyu renk tonları için boya olarak kulla-
nılır. Saç diplerinde yaralar, aşırı kepeklenme, kafa derisinde kızarıklık,
şişlik, yüz ve gözlerde ödem yapabilir.
DMDM hidantoin (dimetil dimetilol hidantoin), koruyucu olarak
kullanılır. Doku ve bağışıklık sistemine zarar verebilir.
Kurşun asetat, koyu tonlu saç boyaları için renk katkı maddesi ola-
rak kullanılır. Anemiye ve nörolojik sorunlara neden olabilir.
Resorsinol, saç derisinde tahrişe ve endokrin sistemde zarara
Görsel 4.1.31: Saç boyası neden olabilir.

Saç Jölesi
Saç jölesi, saçı şekillendirmek amacıyla kullanılan ve yapısında
polimerler içeren kozmetik malzemedir (Görsel 4.1.32).
Jöle, saçlara fazla miktarda sürülür ve suyla temas ettirilirse yapış-
kan bir hâl alır. Saçta beyaz, kepeğimsi tortular bırakır ve saç dökülme-
lerine neden olabilir.
İçinde bulunan boyar madde, formaldehit, polysorbat-80 gibi
bazı maddeler kanserojen olabilir.
Görsel 4.1.32: Saç jölesi

GEZEREK ÖĞRENİN

1. Çevrenizde bulunan -varsa- kozmetik fabrikasına, ilgili makamlardan izin alarak gezi düzenleyiniz. Bu
kuruluşlarda kozmetik üretiminde kullanılan kimyasal maddeler ve üretilen farklı kozmetikler hak-
kında bilgi alarak kozmetiklerin yarar ve zararlarını karşılaştırınız. Edindiğiniz bilgileri ve izinli olarak
çektiğiniz fotoğrafları arkadaşlarınızla paylaşınız.
2. Çevrenizde kozmetik fabrikası yoksa cilt hekiminden randevu alarak kozmetik ürünlerinin fayda ve
zararları ile ilgili bir röportaj yapınız. Edindiğiniz bilgileri gazete haberi şekline getirerek arkadaşları-
nızla paylaşınız.

Aile büyüklerinizden birini ziyaret ederek bugüne kadar ne gibi kişisel bakım ürünleri kullandıklarını öğre-
niniz. Bu maddeler hakkında notlar alarak aile büyüğünden izinli olarak aldığınız fotoğraflarla bir albüm
oluşturarak okulda arkadaşlarınızla paylaşınız.
Ayrıca aile büyüğünüzün kullandığı ürünlerden özgün olduğunu düşündükleriniz hakkında araştırma
yapınız. Bu ürünü geliştirerek bir proje de oluşturabilirsiniz.

192