Page 27 - Kimya 10 | 4.Ünite

Kimya Her Yerde
Mısır Özü Yağı
Mısır bitkisi tanelerinden elde edilen yağdır (Görsel 4.2.10.a). Mısır
özü yağı yüksek ısıya dayandığı için kızartmalarda kullanılır.
Fındık Yağı
Fındıktan elde edilen maliyeti yüksek bir yağdır (Görsel 4.2.10.b).
Doymamış yağlar açısından zengindir. Yüksek sıcaklıkta toksik kimya-
sallara dönüşür.
YAĞ ENDÜSTRİSİNDE KULLANILAN KAVRAMLAR
a)
Yağlar üretim şekline göre sızma, riviera, rafine ve vinterize olarak
b) adlandırılır (Görsel 4.2.11).
Görsel 4.2.10: a) Mısır özü yağı Sızma Yağ
b) Fındık yağı
Yağın yapısını değiştirmeden saflığını ve tadını koruyarak mekanik
yöntemler ve ısı uygulaması ile elde edilen yağdır. Yağı saflaştırmak
amacı ile ürüne sadece su ile yıkama, çöktürme, süzme ve santrifüjle-
me işlemleri yapılır.
Sızma yağ; asit oranı yüksek, keskin ve güçlü bir tada sahip olan
yağdır.

Rafine Yağ
Yağın yapısı değiştirilmeden ağartma, koku, asitlik ve reçine gider-
me gibi işlemlere tabi tutulmasıyla elde edilen yağdır. Yağa yabancı
madde eklenmez.
Kokusu ve asitlik derecesi daha az olan, açık renkli rafine yağların
gıda değeri azdır.
Riviera Yağ
Rafine yağa belirli oranlarda (%15-40) sızma yağ karıştırılması ile
Görsel 4.2.11: Yağlar sızma, riviera, elde edilen yağdır.
rafine ve vinterize Sızma yağa göre tadı ve kokusu daha hafiftir.
olarak üretilir.
Vinterize Yağ
Yağlarda bulunan yağ asitlerinin aşamalı olarak soğutularak don-
durulması sağlanır. Donmuş yağ asitlerinin süzülerek yağdan uzaklaştı-
rılması sonucunda elde edilen yağa vinterize yağ denir. İşlem sonucun-
da yağın bulanıklığı giderilir.
YENİLEBİLİR YAĞLARIN YANLIŞ KULLANIMI VE SAĞLIĞA
ETKİLERİ
Yağlar canlılar için enerji verici olması, hücre zarı ve hormonların
yapısına katılması gibi önemli işlevlere sahiptir. Ayrıca yağda çözünen
vitaminlerin (A, D, E, K) vücuda alınmasını sağlar. Ancak bilinçsiz kul-
lanım yağları zararlı hâle getirebildiği gibi sağlığı da olumsuz etkiler.
Yağların yanlış kullanımının sağlık üzerindeki etkileri aşağıdaki
şekilde özetlenebilir.
Yağların gerekenden fazla kullanılması
• Gereksiz enerji artışına,
• Şişmanlığa,
• Kalp hastalığına,

• Tip 2 diyabete,
• Karaciğer yağlanmasına,
• Kanda kolesterol yükselmesine,
• Damar tıkanıklığına neden olabilir.

202