Page 34 - Kimya 12 | 1.Ünite

1. ÜNITE: KIMYA VE ELEKTRIK

Sıcaklık Etkisi

Günlük hayatta çok sık kullanılan cep telefonları, dizüstü bilgisa-
Bilgi Kutusu
yarlar veya tabletler ısındığında bu cihazların pillerinin zarar gördü-
Le Chatelier Ilkesi’ne göre den- ğü bilinmektedir. Yüksek sıcaklık, bu pillerin performansını olumsuz
gedeki bir sisteme dışarıdan bir yönde etkilediği gibi galvanik pillerin performansını da olumsuz yönde
o
etki yapılırsa sistem bu etkiyi etkiler. Çünkü standart elektrot potansiyeli 25 C sıcaklıkta ölçülen
azaltacak yönde tepki vererek değerdir. Sıcaklık değişimi elektrot potansiyelini de değiştirecektir.
yeniden dengeye ulaşır. Elektrokimyasal pillerde gerçekleşen tepkimeler denge tepkimesidir
ve bu tepkimeler dengeye ulaşma eğilimindedir. Bu tepkimelerin dış
Araştırınız etkilere karşı Le Chatelier (Lö Şatöli) Ilkesi’ne göre dengeye ulaştığını
11. sınıf kimya dersinde öğrenmiştiniz. Elektrokimyasal pilin potansiyeli
Piller neden soğuk ortamda sıcaklıkla ters orantılı olduğundan Le Chatelier Ilkesi’ne göre ekzoter-
saklanmalıdır? mik bir denge tepkimesi olan pil tepkimelerinde sıcaklık artışı, dengeyi
reaktifler lehine bozar ve pil potansiyelini azaltır. Sıcaklığın azalması
ise dengeyi ürünler lehine bozarak pil potansiyelini artırır.
Basınç Etkisi

o
Standart elektrot potansiyeli, 25 C ve 1 atm basınçta ölçülen değerdir.
Basınç değişimi bu değeri de değiştirecektir. Ancak basınç değişimi
sadece SHE içeren galvanik pillerde etkilidir (Şekil 1.13). Bu durum da
Le Chatelier Ilkesi ile açıklanır.
v

Tuz köprüsü
NO – 3 K +
KNO (suda) 1 atm
Mg 3 H (g) g�r�ş�
elektrot 2
Cam tüp
Mg Pamuk H + Pt elektrot
2+
CI – CI –
o
o
25 C 1M MgCl (suda) 25 C 1M HCI(suda)
2
Şekil 1.13: Mg-SHE galvanik pili
–
Anot: Mg(k) Mg 2+ (suda + 2e E o ykü . = 2,372 V
)
Katot: 2 H + (suda + 2e – H (g) E o ind . = 0,000 V
)
2
o
Mg(k) + 2H + (suda Mg 2+ (suda + H (g) E = 2,372 V
)
)
pil
2
pil tepkimesinde SHE’nin bulunduğu yarı hücrede H gazının basıncı
2
artırılırsa denge reaktifler lehine bozulur ve pil potansiyeli azalır. H
2
gazının basıncı azalırsa denge ürünler lehine bozulur ve pil potansiyeli
artar.
Derişim Etkisi
Alman bilim insanı Walther Hermann Nernst (Valter Herman Nernst)
o
(Görsel 1.5) 25 C’de standart pil potansiyeliyle derişimi 1M’dan farklı
olan (standart olmayan) pil potansiyeli arasındaki ilişkiyi araştırmış ve

o
Görsel 1.5: Walther Hermann E = E - , 00592 $ logQ
n
c
pil
pil
Nernst eşitliğini bulmuştur. Bu eşitliğe Nernst eşitliği denir.
46 12. SINIF KIMYA