Page 30 - Kimya 12 | 1.Ünite

1. ÜNITE: KIMYA VE ELEKTRIK

–
2+
Indirgenme: 3/Cu (suda) + 2e Cu(k) E o ind . = 0,337 V
–
Yükseltgenme: 2/Al(k) Al 3+ (suda + 3e E o ykü . = 1,662 V
)
Yukarıdaki yarı hücre tepkimeleri elektron denkliğini sağlamak için
uygun katsayılarla çarpılıp taraf tarafa toplandığında net tepkime elde
edilir.

)
Net Tepkime: 2Al(k) + Cu3 2+ (suda 2 Al 3+ (suda + 3Cu(k)
)
Standart indirgenme potansiyelinden faydalanarak metallerin asitlerle
tepkime verip vermeyeceğinin, tepkime verdiğinde hangi gazın açığa
çıkacağının anlaşılabileceği belirtilmişti. Standart indirgenme potansi-
yeli negatif (aktif) olan metaller, asitlerle tepkimeye girip aşınır ve H
2
gazı açığa çıkarır. Standart indirgenme potansiyeli pozitif (pasif) olan
metaller ise sadece oksijen içeren kuvvetli asitlerle tepkime verir ve
aşınır. Ancak H gazı açığa çıkarmaz.
2
+
2+
+
2+
2+
Aşağıda Cu , H , Zn , Mg ve Ag iyonlarının standart indirgenme
potansiyelleri verilmiştir:
–
Cu 2+ (suda + 2e Cu(k) E o ind . = 0,337 V
)
–
)
2H + (suda + 2e H (g) E o ind . = 0,00 V
2
–
Zn 2+ (suda + 2e Zn(k) E o ind . = -0,763 V
)
2+
Mg (suda) + 2e – Mg(k) E o ind . = -2,372 V
+
Ag (suda) + e – Ag(k) E o ind . = 0,799 V
Bu değerlere göre elementlerin aktiflik sırası
Mg > Zn > H > Cu > Ag şeklinde olur.
2
2+
2+
Verilen tepkimelerde Zn ve Mg iyonlarının indirgenme potansiyel-
lerinin negatif olduğu görülmektedir. Bu nedenle Zn ve Mg metalleri
2+
aktif metaldir. Asitlerle tepkimeye girer ve H gazı açığa çıkarır. Cu
2
+
ve Ag iyonlarının indirgenme potansiyellerinin ise pozitif olduğu görül-
mektedir. Bu nedenle Cu ve Ag metalleri pasif metaldir. Oksijensiz asit-
lerle tepkimeye girmez ve H gazı açığa çıkarmaz. Bu olaylar tepkime
2
denklemiyle aşağıdaki gibi gösterilir:
Zn(k) + 2HCl(suda) ZnCl (suda) + H (g)

2
2
Mg(k) + 2HCl(suda) MgCl (suda) + H (g)

2
2
Cu(k) + HCl(suda) Tepkime gerçekleşmez.
Ag(k) + HCl(suda) Tepkime gerçekleşmez.
Metallerin aktiflik sıralaması yardımıyla çözeltilerin hangi kaplarda sak-
lanacağı belirlenir. Metal kaplara konulacak çözeltideki metal iyonunun
aktifliği, kabın yapıldığı metalin aktifliğinden daha fazla olmalıdır. Aksi
durumda kapla çözelti arasında tepkime gerçekleşecek ve kap aşına-
Görsel 1.4: Kimyasal maddelerin caktır. Bu nedenle kimyasal maddeler çoğunlukla cam ya da plastik
saklanması kaplarda saklanır (Görsel 1.4).

42 12. SINIF KIMYA