Page 32 - Kimya 12 | 1.Ünite

1. ÜNITE: KIMYA VE ELEKTRIK

1.3.4. Standart Elektrot Potansiyeli ve İstemlilik

Önceki konuda belirtildiği gibi standart indirgenme potansiyeli yar-
dımıyla redoks tepkimelerinin istemliliğine karar verilebilir. Standart
indirgenme potansiyeli büyük olan iyonun indirgenmesi, küçük olan
iyonun yükseltgenmesi şeklinde gerçekleşen elektrokimyasal pil tepki-
meleri kendiliğinden gerçekleştiği için istemlidir. Bu tepkimelerde stan-
dart indirgenme potansiyeli yardımıyla hesaplanan elektrokimyasal pil
potansiyeli her zaman pozitif bir değerdir. Pil potansiyeli büyüdükçe
tepkimenin istemliliği artar. Istemsiz elektrolitik tepkimelerde ise bu
değer negatiftir ve tepkime kendiliğinden gerçekleşmez. Dolayısıyla
o
redoks tepkimelerinin istemliliğine karar verilirken E değerine bakılır.
pil

o
E > 0 ise tepkime istemlidir.
pil
o
E < 0 ise tepkime istemsizdir.
pil
)
Zn(k) + Ag2 + (suda Zn 2+ (suda + 2Ag(k)
)
Yukarıdaki tepkimenin standart koşullarda istemli olup olmadığı şu
şekilde anlaşılır: Önce Tablo 1.3 yardımıyla yarı tepkimeler yazılır ve
standart elektrot potansiyelleri toplanır.

Anot: Zn(k) Zn 2+ (suda + 2e − E o ykü . = 0,763 V
)
–
Katot: 2 Ag + (suda + 2e 2Ag(k) E o ind . = 0,799 V
)
Net tepkime: Zn(k) + 2 Ag + (suda Zn 2+ (suda + 2Ag(k)
)
)
o
E = , 1562 V tur’ .
pil
o
E değeri pozitif olduğundan bu tepkime yazılan yönde istemlidir.
pil

X Örnek
2+
2+
Cu(k) + Mg (suda) Cu (suda) + Mg(k) tepkimesi standart
koşullarda istemli midir?

\ özüm
Tablo 1.3 yardımıyla yarı tepkimeler ve elektrot potansiyelleri yazılır.

–
Cu(k) Cu 2+ (suda + 2e E o ykü . = -0,337 V
)
–
Mg 2+ (suda + 2e Mg(k) E o ind . = -2,372 V
)
Tepkimeler taraf tarafa toplanarak pil tepkimesi bulunur.
o
Cu(k) + Mg 2+ (suda Cu 2+ (suda + Mg(k) E = -2,709 V
)
)

pil
o
E değeri negatif olduğundan bu tepkime yazılan yönde istemsizdir.
pil
44 12. SINIF KIMYA