Page 31 - Kimya 12 | 2.Ünite

 5. BÖLÜM: HIBRITLEŞME-MOLEKÜL GEOMETRILERI

C atomları arasında tekli, ikili ve üçlü bağ oluştuğunu öğrendiniz. Iki atomu
birbirine bağlayan bağ sayısı arttıkça atomlar arasındaki mesafe kısalır.
C atomları arasında oluşan üçlü bağlar en kısa bağlardır. Bağ uzunluğu
ile bağ enerjisi ters orantılıdır. Yani enerjisi en büyük olan bağ, üçlü
bağdır. Bu durum sigma bağlarını oluşturan hibrit orbitallerinde bulu-
nan s karakteriyle de açıklanabilir. Hibrit orbitalinin s karakteri arttıkça
bağın kuvveti artar ve bağ kısalır.

sp 3 sp 2 sp
(%25 s) (%33,3 s) (%50 s)

s karakteri artar

Iki atom arasında oluşan sigma ve pi bağlarının enerjileri aynı mıdır?
Sigma bağları, uç uca örtüştüğünden pi bağlarına göre daha kısa, daha
sağlam ve bağ enerjileri daha yüksektir. Bu nedenle sigma bağlarının
koparılması pi bağlarının koparılmasından daha zordur ve kimyasal
tepkimelerde, varsa, pi bağları önce kopar.

Sonuç olarak C atomu bileşiklerinde 4 bağ yapar. Bu dört bağ; tekli,
ikili veya üçlü olabilir.
3
Karbon atomu 4 tane sigma bağı yapmışsa hibritleşme türü sp tür.

Karbon atomu 3 tane sigma, 1 tane pi bağı yapmışsa hibritleşme türü
2
sp dir.

Karbon atomu 2 tane sigma, 2 tane pi bağı yapmışsa hibritleşme türü
sp’dir.

veya
C atomu başka atomlarla da ikili veya üçlü bağ yapabilir. C atomunun
yaptığı bazı bileşiklerdeki hibritleşme türleri aşağıda gösterilmiştir:

sp 3 sp 2 sp 3 sp 2

sp sp sp

12. SINIF KIMYA 113