Page 30 - Kimya 12 | 3.Ünite

3. ÜNITE: ORGANIK BILEŞIKLER

3.2.1. Fonksiyonel Grupların Sınıflandırılması

Hidrokarbonların alkan, alken, alkin ve aromatik hidrokarbonlar olarak
sınıflandırıldığını 1. Bölüm’de öğrenmiştiniz. Hidrokarbonlarda sadece
karbon ve hidrojen atomları bulunur. Bu bileşiklerden bir tane hidro-
jen atomunun ayrılmasıyla radikal gruplar oluşur ve R– ile gösterilir.
Radikal gruplara fonksiyonel grup ya da grupların bağlanmasıyla farklı
organik bileşikler meydana gelir. Radikal gruplara bağlanan bu farklı
gruplara fonksiyonel grup denir. Fonksiyonel grup, bulunduğu organik
bileşiğe belirli özellikler kazandıran ve tepkimelerinde etkin rol oynayan
atom ya da atom gruplarıdır.

Bazı fonksiyonel gruplar şunlardır:
O O
–OH R–O– X– –C– –C–OH –NH 2 –NO 2 –C H 5
6
H�droks� Alkoks� Halo Karbon�l Karboks�l Am�no N�tro Fen�l

Organik bileşikler sahip oldukları fonksiyonel gruba göre sınıflandırılır.
Radikal Gruplara Fonksiyonel Grupların Bağlanması

Fonksiyonel gruplardan biri olan hidroksi (–OH) grubunun radikal (R–)
grubuna bağlanmasıyla alkol (R–OH) sınıfı organik bileşikler oluşur.

R–OH OH OH OH
Alkol CH –OH CH –CH 2 CH –CH–CH 3
3
3
3
Bir radikal gruptaki farklı karbon atomlarına birden fazla hidroksi gru-
bunun bağlanmasıyla poli alkoller oluşur.
OH OH OH OH OH OH OH
CH –CH 2 CH –CH–CH 2 CH –CH–CH–CH 3
2
2
3
Bir radikal gruba alkoksi (R–O–) grubunun bağlanmasıyla eter sınıfı
(R–O–R) organik bileşikler oluşur.

R–O–R CH –O–CH C H –O–C H CH –O–C H 5 CH –O
3
3
2
5
2
5
2
3
3
Eter
Organik kimyada halojenler X ile gösterilir. Alkil grubuna halo (X–)
grubunun bağlanmasıyla alkil halojenür (R–X) sınıfı bileşikler oluşur.
R–Cl CH –Cl C H –Br
2
5
3
Alk�l halojenür Met�l klorür Et�l bromür
Br Cl Cl
CH –CH–CH –CH 3 CH –CH–CH 3
3
2
3
Fen�l bromür sec-Büt�l klorür İzoprop�l klorür
O
Bir radikal gruba karbonil grubunun (–C–) bağlanmasıyla karbonil
sınıfı bileşikler oluşur. Karbonil sınıfı bileşikler aldehitler ve ketonlardır.

156 12. SINIF KIMYA