Page 18 - Kimya 9 | 3. Ünite

Kimyasal Türler Arası Etkileşimler

İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİNİN YAZILMASI
İyonik bileşiklerin formülleri yazılırken aşağıdaki sıra izlenir:
1. Önce pozitif yüklü iyon (katyon), sonra negatif yüklü iyon (anyon)
yazılır.
2. İyonik bileşiklerde alınan elektron sayısı, verilen elektron sayısına
eşittir ve toplam yük sıfırdır. Bileşik formülü yazılırken yükler topla-
mının sıfır olmasını sağlamak için anyon ve katyonlar en küçük sa-
yı ile çarpılır.
3+ 2- 3+
Al O den oluşacak bileşikte yükler toplamının sıfır olması için 2 Al
2-
iyonu ile 3 O iyonunun bir araya gelmesi gerekir. Bileşiğin formülü Al 2 O 3
şeklinde yazıldığında 2 (+3) + 3 (-2) = +6 + (-6) =0 olur. Böylece Al 2 O 3
bileşiğinde yükler toplamı sıfır olur. Bu işlemde pratik yöntem, iyon yükleri-
nin mutlak değerlerini element sembollerinin sağ alt köşelerine çapraz ola-
rak yazmaktır.
3. Eğer iyonların yükleri eşitse çaprazlanan sayılar sadeleştirilir.

2+ 2-
Ca O CaO şeklinde yazılır. Ca 2 O 2 şeklinde yazılmaz.

4. İyon yüklerinin sayısal değeri birbirinin katı ise formül sadeleştirile-
rek yazılır.

4+ 2-
Sn O SnO 2 şeklinde yazılır, Sn 2 O 4 şeklinde yazılmaz.

5. Katyon ve çok atomlu iyondan (kök) oluşan bileşiklerde, kökün altı-
na sayı yazılacaksa kök parantez içine alınır.

3+ 2-
Cr ve SO 4 iyonlarından oluşan bileşiğin formülü aşağıdaki gibi yazılır:
3+ 2-
Cr SO 4 Cr 2 (SO 4 ) 3

ÖRNEK VE ÇÖZÜM
Aşağıda verilen iyon çiftle-
2+ -
rinden oluşan bileşiğin formülü- a) Mg ve F iyon yükleri çaprazlama yapılır.
2+ -
nü yazınız. Mg F MgF 2
2+ - 4+ 2-
a) Mg ve F b) Pb ve S iyon yükleri çaprazlama yapılarak sadeleştirilir.
4+ 2- 4+ 2-
b) Pb ve S Pb S Pb 2 S 4 PbS 2
3+ - 3+ -
c) Fe ve OH c) Fe ve OH iyon yükleri çaprazlama yapılarak kök parantez içi-
ne alınır.
3+ -
Fe OH Fe(OH) 3

ÇÖZEREK ÖĞRENİN
Aşağıda verilen iyon çiftle-
rinden oluşan bileşiklerin for-
müllerini yazınız.
2+ 2-
a) Ba ve O
3+ 2-
b) Cr ve CO
3+ - 3
c) Al ve Cl

113