Page 21 - Kimya 9 | 3. Ünite

Kimyasal Türler Arası Etkileşimler

Neler Kazanılacak? Kovalent bağın oluşumu atomlar arası elektron ortaklaşması ile açıklanırken
a) Koordine kovalent bağa girilimeden kovalent bağlar polar ve apolar kovalent bağlar olarak sınıflan-
dırılacak,
b) Basit moleküllerin (H , Cl , O , N , HCl, H O, BH , NH , CH , CO ) Lewis elektron nokta formülleri
2 2 2 2 2 3 3 4 2
üzerinden bağın ve moleküllerin polarlık-apolarlık durumları incelenecek,
c) Kovalent bağların açıklanmasında bilişim teknolojilerinden (animasyon, simülasyon, video vb.) ya-
rarlanılacaktır.

3.3.3. KOVALENT BAĞLARIN OLUŞUMU
NASA’nın Mars’ta sıvı hâlde su bulunduğunu açıklamasının ardın-
dan Mars’ta yaşama dair yapılan planlar hızlandırılmıştır. Biyolojik
fonksiyonlarımızın yaşam anahtarı sudur. Dünya’daki yaşam da suya
bağlıdır. Bu kadar önemli olan su acaba nasıl oluşur?
Su molekülünü oluşturan oksijen ve hidrojen atomları ametaldir.
Ametal-ametal atomları arasında iki veya daha fazla elektronunun
ortaklaşa kullanılması ile kovalent bağ oluşur. Kovalent bağ oluşumu
Lewis yapısı ile gösterilebilir.
Lewis yapısında ortaklaşa kullanılan elektron çiftlerine bağlayıcı
elektron çifti, bağ oluşumuna katılmayan elektron çiftlerine ise or-
taklanmamış elektron çifti denir. Ortak kullanılan bir çift elektron,
bir kovalent bağ yapar ve (––) çizgi ile gösterilir.
H + H H H H H

Görsel 3.3.5: H 2 molekül modeli Bağlayıcı elektron çifti

H 2 molekülünde ortak kullanılan elektron çifti (bağlayıcı elektron
çifti) bir tane olduğu için hidrojen atomları arasında tekli bağ oluşur
(Görsel 3.3.5). Ortaklanmamış elektron çiftlerini de HCl örneğinde
görebiliriz.
H + Cl H Cl veya H Cl

Bağlayıcı elektron çifti

Görsel 3.3.6: HCI molekül modeli
HCI molekülünün Lewis yapısını incelediğinizde hidrojen ve klor
atomları arasında ortak kullanılan 1 çift bağlayıcı elektron, klor ato-
munda ise ortaklanmamış 3 çift elektron bulunur. HCI molekülünde
ortak kullanılan elektron çifti bir tane olduğu için hidrojen ve klor
atomları arasında tekli bağ oluşur (Görsel 3.3.6).

Kovalent Bağ

Polar Kovalent Bağ Apolar Kovalent Bağ

116