Page 192 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 11

KİMYA Tepkime Hızı - Tepkime Hızını Etkileyen Faktörler ÇÖZÜMLÜ SORULAR

47. 48. Amfoter metaller asitlere karşı baz, bazlara karşı asit gibi
davranarak hem asitlerle hem de kuvvetli bazlarla tepkimeye
girer. Tepkime sonunda hidrojen gazı (H ) açığa çıkar.
2

İdeal sürtünmesiz pistonlu kapta 4 litre hacim kaplayan 7 mol
X(g) ile 5 mol Y(g) arasında

3X(g) + 2Y(g) † 2Z

tepkimesi sabit sıcaklıkta gerçekleşiyor. Sabit sıcaklıkta 600 mL’lik KOH çözeltisine bir miktar Zn me-
tali ilave ediliyor. Amfoter metal olan Zn ile kuvvetli baz olan
20 saniye sonunda kapta toplam 6 mol gaz bulunduğuna KOH arasında gerçekleşen
göre aynı zaman aralığında X(g)’nın ortalama harcanma
hızı (mol/s) ve Z(g)’nın ortalama oluşum hızı (M/s) seçe- Zn(k) + 2KOH(suda) † K ZnO (suda) + H (g)
2
2
2
neklerden hangisinde doğru verilmiştir?
tepkimesine ait KOH’in molar derişiminin zamanla değişimi
X'in Harcanma Z'nin Oluşum aşağıdaki grafikte verilmiştir.
Hızı (mol/L) Hızı (M/L)

A) 0,1 0,3

B) 0,3 0,1
C) 0,3 0,2
D) 0,4 0,1
E) 0,4 0,2
Buna göre,
Çözüm: I. Zn(k) + 2KOH(suda) † K ZnO (suda) + H (g) tepkimesi
2 2 2
heterojen bir tepkimedir.
Avogadro yasasına göre P, T sabit hacim – mol ilişkisinden
II. 20-40 saniyeler arasında KOH’nin harcanma hızı 2·10 M/s’dir.
-2
n = 5 + 7= 12 mol gaz karışımı V = 4 L hacim kaplıyor ise -3
1 1 III. 0 - 60 saniyeler arasında H 2(g) oluşum hızı 4·10 mol/s’dir.
n = 6 mol gaz karışımı V = ? . İfadelerinden hangileri doğrudur?
2 2

n n 12 6 A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
1 = 2 = V = 2L
2
V 1 V 2 4 V 2 D) II ve III E) I, II ve III
Tepkime sonundaki kap hacmi 2 L bulunur.
3X(g) + 2Y(g) † 2Z tepkimesinden
Çözüm:
Başlangıç : 7 mol 5 mol - I. Heterojen gaz tepkimelerinde farklı gazlarda kimyasal tür-
Tepkime : -3n -2n +2n ler bulunur. Verilen tepkimede katı, çözelti ve gaz fazların-
20 saniye sonunda : 7-3n 5-2n 2n
da kimyasal türler bulunduğu için heterojen gaz tepkime-
20 saniye sonunda kaptaki mol sayısı:
sidir. I. ifade doğrudur.
(7-3n) + (5-2n) + 2n = 6 mol 12 - 3n =6 mol n= 2 mol bulunur.
II. 20 s ile 40 s arasında ¢t = 40 - 20 =20 s
Tepkime değerlerinden;
¢[KOH] = 1,6 - 1,4 = 0,2 M
Harcanan X(g)'nın mol sayısı: 3n = 3·2 = 6 mol
20. saniyede 1,6 M KOH, 40. saniyede 1,4 M KOH bulunuyor.
Oluşan Z(g)’nın mol sayısı: 2n = 2·2 = 4 mol olur. ¢t = 20 saniye  KOH
Hız KOH = ∆  t ∆  Hız KOH = 0,2M Hız KOH =0,01M/s = 1,10 M/s
-2
20s
6 mol
X 0,3 mol/ s0,3 mol/ s
=
X =
H ýz Hız = ∆ ∆ [X [ ]] X Hız = 6 mol Hız = 0,3 mol/s hesaplanır.
X =
Hýz X =
Hýz
X ==
Hýz X
Hýz X X
H ýz X
t ∆ t ∆ 20 20 ss bulunur. II. ifade yanlıştır.
Z(g)'nın molar derişimi III. 0-60 saniyeler arasında oluşan H (g)'nin mol sayısını he-
2
n 4 mol saplamak için :
M = M = = 2M olarak bulunur.
V 2L
0-60 saniye aralığında harcanan KOH derişimi
2,0 - 1,2 = 0,8 M V= 600 mL = 0,6 L
∆
2M
H ýz Hız = ∆ [ [ ] Z ] Z Hýz Hýz Z = 2M Hız = 0,1 M/s olarak bulunur. M= n bağıntısından
Hız =
Hýz 0,1 M/ s
0,1 M/ s
Z =
=
=
=
H ýz =
20 s
Z Z t ∆ t ∆ Z Z 20 s Hýz Z Z Z V
n
0,8 M = KOH n KOH = 0,6·0,8 n KOH = 0,48 mol bulunur.
Cevap: B 0,6
190