Page 193 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - Kimya 11
P. 193

ÇÖZÜMLÜ SORULAR              Tepkime Hızı - Tepkime Hızını Etkileyen Faktörler                     KİMYA



               Zn(k) + 2KOH(suda) † K ZnO (suda) + H (g) tepkimesi-     B) Hız denklemindeki derişim terimlerinin üslerinin toplamına
                                  2   2        2
               ne göre                                             tepkimenin mertebesi (derecesi) denir.
               2 mol KOH tepkimesinden                1 mol H  oluşursa
                                                2                  Hız denklemi Hız=k [X ] [Y ] ise
                                                                                    2  2
               0,48 mol KOH tepkimesinden           X            .
                                                                   tepkime derecesi = 1 + 1 = 2 bulunur. Tepkime  2.mertebeden
                X= 0,48  = 0,24 mol H  oluşur.                     bir tepkimedir.     B seçeneği doğrudur.
                   2            2
                                                                   C) X (g) + Y (g) † 2XY(g) tepkimesinin entalpi değişimi
               H ’nin hızı mol/s istenmektedir.                        2    2
                 2
                        ∆   H   2   0.24mol                     ΣH girenler  = 40 kJ     ΣH ürünler  = 80  kJ
                                         -3
               Hız =       =        = 4,10 mol/s
                  H2    t ∆     60s                                ¢H    = ΣH    - ΣH   ¢H   = 80 – 40   ¢H  = 40 kJ
                                                                      tepkime
               bulunur.      III. ifade doğrudur.                  bulunur.  ürünler  girenler     tepkime  tepkime
                                                                 Cevap: C
                                                                   Molar oluşum entalpisi 1 mol XY oluşumu için gerekli olan

                                                                   entalpi değişimidir.
        49.  Birden fazla basamak üzerinden yürüyen tepkimelere meka-
                                                                   2 mol XY oluşumu için         ¢H   = 40 kJ ise
            nizmalı tepkimeler denir. Mekanizmalı tepkimelerde hızı be-                    epkime
            lirleyen basamak bir araç konvoyunda en yavaş giden araca      1 mol XY oluşumu için       ¢H   = ?
                                                                                          oluşum
            benzetilebilir.  Araç  konvoyu  birbirinden  ayrılamayacağı  için
            bütün  araçların  hızı  en  yavaş  aracın  hızına  bağlı  olacaktır.           .  40
            Yani  mekanizmalı  tepkimelerde  hız  yavaş  basamağa  bağlı      ¢H   =        ¢H   =  +20 kJ bulunur.
                                                                      oluşum  2   oluşum
            olacağından hız denklemi en yavaş basamağa göre yazılır.
                                                                   C seçeneği doğrudur.
                                                                   D) I. basamak:   X (g) + Y (g) †2XY(g)
                                                                                 2
                                                                                       2

                                                                     II. basamak : 2XY(g) + Y (g) † 2XY (g)
                                                                                       2       2

                                                                   Net tepkime :    X (g)+ 2Y (g) † 2XY (g)
                                                                                2     2        2
                                                                   Net  tepkimenin  entalpi  değişimi,  II.  basamaktaki  ürünlerin
                                                                   toplam potansiyel enerjisinden I. basamaktaki girenlerin top-
                                                                   lam potansiyel enerjisinin çıkarılmasıyla hesaplanır.
            Mekanizmalı bir tepkime için verilen potansiyel enerji – tepki-
            me koordinatı grafiğinde                               Grafikten ΣH   = 40 kJ     ΣH   =20  kJ   olduğu görülür.
                                                                             girenler      ürünler
             I. basamak X (g) + Y (g) †  2XY(g)
                       2     2                                      ¢H epkime = ΣH ürünler  - ΣH girenler       ¢H tepkime = 20 - 40
            II. basamak 2XY(g) + Y (g) † 2XY (g)
                              2        2
                                                                   ¢H tepkime   = -20 kJ bulunur.       D seçeneği yanlıştır.
            tepkimeleri gerçekleşiyor.
                                                                   E) I.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 140 - 40 = 100 kJ
                                                                                                 a
            Buna göre aşağıdaki seçeneklerden hangisi yanlıştır?
                                                                   II.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 110 - 80 = 30 kJ
            A)  Tepkimenin hız denklemi Hız = k [X ] [Y ]’dir.                                  a
                                          2  2
            B)  Tepkime 2. mertebeden bir tepkimedir.              II. basamağın ileri aktifleşme enerjisi I. basamağın ileri aktif-
                                                                   leşme enerjisinden küçüktür.     E seçeneği doğrudur.
            C)  XY’nin molar oluşum entalpisi ¢H = +20 kJ/mol’dür.
            D)  Net tepkimenin entalpi değişimi ¢H = -60 kJ’dür.                                                                  Cevap: D
            E)  2. basamağın aktifleşme enerjisi 1. basamağın aktifleşme
               enerjisinden küçüktür.



            Çözüm:
            A) I.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 140 - 40 = 100 kJ
                                          a
              II.basamağın ileri aktifleşme enerjisi E = 110 - 80 = 30 kJ
                                         a
            I.  basamağın  ileri  aktifleşme  enerjisi  II.  basamaktan  büyük
            olduğu için I. basamak yavaş basamaktır. Çünkü aktifleşme
            enerjisi ne kadar büyük ise tepkime hızı o kadar yavaştır.

            Mekanizmalı  tepkimelerde  hız  denklemi  yavaş  basamağa
            göre  yazılır.  Yani  I.basamağa  göre  yazılan  hız  denklemi
            Hız=k [X ] [Y ] şeklinde olur.      A seçeneği doğrudur.
                   2
                      2
                                                           191
   188   189   190   191   192   193   194   195   196   197   198