Page 226 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 15-17. Yüzyıl'da Felsefe 1. TEST - B

5. Rönesans, 14. yüzyıldan 17. yüzyılın ortalarına kadar 7. N. Copernicus, 16. yüzyılda Güneş'in evrenin merkezin-
süren bir dönemdir ve Orta Çağ'dan modern döneme de olduğunu öne sürerek Aristoteles-Ptolemaios siste-
geçişi sembolize eder. Rönesans terimi, Fransızca "re- mi olarak bilinen yer merkezli evren anlayışına meydan
naistre" kelimesinden türetilmiş olup "yeniden doğmak" okuyan bir teori geliştirmiştir. Gezegenlerin Güneş etra-
anlamına gelir. Rönesans döneminde, klasik Antik fında döndüğünü ve Güneş'in sabit olduğunu savunan
Yunan ve Roma kültürüne olan ilgi yeniden canlanmış; N. Copernicus'un teorisi, evrenin basit ve matematiksel
sanat, edebiyat, felsefe ve bilim alanlarında büyük iler- ilişkilere dayanıyordu. Ona göre, gezegenlerin yörün-
lemeler kaydedilmiştir. Bireyin eleştirel aklı kullanarak geleri düzgün ve amaçlı bir şekilde düzenlenmişti. Bu,
dünyayı, toplumu ve bilimi anlamaya ve şekillendirme- evrenin düzenli ve tahmin edilebilir bir yapıya sahip ol-
ye yönelmesi gerektiğini savunmuşlardır. Teknolojik duğunu gösteriyordu. Galileo Galilei, N. Copernicus'un
açıdan, Rönesans dönemi büyük yeniliklere tanık ol- güneş merkezli modelini desteklemiş teleskopla yaptığı
muştur. Johannes Gutenberg'in matbaayı icat etme- gözlemler sonucunda serbest düşme, serbest salınım
siyle bilginin yayılması kolaylaşmış ve Rönesans ide- ve sarkaç yasaları gibi fiziksel keşiflerde bulunmuştur.
alleri Avrupa genelinde yayılmıştır. Bu, bilgiye erişimin Böylece doğal olguların matematiksel olarak ifade edi-
artması ve entelektüel dönüşümün hızlanması neden lebileceğini göstermiştir. Bu bilim insanlarının çalışma-
olmuştur. Ayrıca, Rönesans dönemi Avrupalı denizci- ları, evrenin yer merkezci anlayışını sarsmış ve modern
lerin Yeni Dünya'nın keşfi ve keşiflerin ardından başla- gökbilimin ve fizik biliminin temelini atmıştır. Güneş
yan sömürgeleştirme süreciyle de ilişkilidir. Bu coğrafi merkezli model, daha sonra bilimsel gözlemler ve keşif-
keşifler; Avrupa'nın ekonomik, siyasi ve kültürel açıdan lerle desteklenmiş ve evrenin gerçek doğasını anlamak
değişmesine yol açmıştır. için önemli bir adım olmuştur.
Bu parçadan hareketle aşağıdakilerden hangisine Bu parçada modern bilimin temellerini atan hangi
ulaşılamaz? teoriden bahsedilmemiştir?
A) Rönesans dönemi, Avrupa'nın Orta Çağ'dan mo- A) Evrenin düzenli ve tahmin edilebilir bir yapıya sahip
dern döneme geçişini simgeler. olduğunu gösteren teori
B) Rönesans, klasik Antik Yunan ve Roma kültürüne B) Gezegenlerin hareketlerini matematiksel olarak ifa-
olan ilginin canlandığı bir dönemdir.
de eden teori
C) Rönesans dönemi, Avrupa'yı dönüştüren bir dönüm
noktası olmuştur. C) Doğal olguların matematiksel olarak ifade edilebile-
ceğini gösteren teori
D) Rönesans dönemindeki ilerlemeler felsefe ve bilim
alanlarında kaydedilmiştir. D) Yer merkezli evren anlayışını sarsan teori
E) Rönesans, insan merkezli bir felsefenin ve eleştirel E) Güneş merkezli evren teorisiyle çelişen dini inanç-
düşüncenin başladığı bir dönemdir. ları sorgulayan teori

6. B. Spinoza'ya göre, insanlar akıllarının rehberliğinde
hareket ederek iki iyi şey arasında daha iyi olanı ve iki 8. Aşağıdakilerden hangisi ütopyalar ve distopyalar
kötü şey arasında daha az kötü olanı tercih eder. arasındaki temel farkı doğru şekilde açıklar?

Aşağıdaki seçeneklerden hangisi bu önermeyi en A) Ütopyalar gerçekçi ve olası gelecek senaryolarını
iyi yansıtmaktadır? sunarken distopyalar tamamen hayal ürünüdür.
B) Ütopyalar toplumsal sorunları eleştirirken distopya-
A) İnsanlar sadece kötü olanı tercih ederler çünkü iyilik
kavramı salt bir varsayımdan ibarettir. lar insan doğasının potansiyelini yüceltir.
C) Ütopyalar mükemmel bir toplumsal düzeni tasvir
B) İnsanlar daha kötü olan şeyin farkına vararak daha
iyi olanı seçmek için sezgilerini kullanır. ederken distopyalar karanlık ve baskıcı bir gelecek
toplumunu tasvir eder.
C) İnsanlar, iyi ve kötü arasında akla dayalı karşılaştır-
ma yaparak daha iyi olanı seçme eğilimindedir. D) Ütopyalar genellikle bireysel özgürlükleri ve eşitliği
vurgularken distopyalar toplumsal adalet ve refah
D) İyi ve kötü kavramları, aklın dışında objektif bir varo- üzerinde durur.
luşa sahiptir ve insanlar bunları hissederek anlarlar.
E) Ütopyalar mevcut toplumsal düzenden memnuni-
E) İnsanlar, iyi ve kötü arasında bir karşılaştırma yap- yetsizlik duyarken distopyalar mevcut toplumsal
mak yerine duygusal etkilerine göre hareket ederler. düzeni korur ve destekler.

225
224 225