Page 221 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

ÇÖZÜMLÜ SORULAR 15-17. Yüzyıl'da Felsefe FELSEFE

9. B. Spinoza'nın felsefesinin merkezinde, Tanrı sevgisinin 10. İngiliz düşünür T. Hobbes, Leviathan adını taşıyan ve
yer aldığı görülür. Hiçbir zaman Tanrı’yı reddetmemiştir. siyaset felsefesine adamış olduğu ünlü eserinde insan
Tanrı’nın doğa ile bir ve aynı şey olduğunu ifade eden hakkında belirli bir psikolojik analizden hareket eder: T.
panteizm görüşünü savunur. En önemli eserlerinden Hobbes'a göre insan, doğası gereği bencil bir varlıktır.
O, bir yandan maddi ihtiyaçlarının doyurulması peşin-
birisi Etika’dır. Ona göre, insanın mutluluğu yakalayabil-
den koşarken öteki yandan, başkalarını tahakküm al-
mesi için aklını mükemmel bir seviyede kullanması ge-
tına almak, onlara iradesini zorla kabul ettirmek ister.
rekir. İnsanın aklını mükemmel seviyede kullanmasının
Ancak insanların arzuları ve eğilimleri doğal olarak bir-
yolu ise Tanrı’yı anlamasından geçmektedir. Ancak bu
birlerine ters veya uzlaşmaz olduğu için bu durum onlar
şekilde kendini güvende hissedecektir. arasında çatışmalara yol açar. Herkesin başkasının za-
rarına olarak bencil arzularını, eğilimlerini tatmin etme
Buna göre B. Spinoza ile ilgili olarak aşağıdakiler-
peşinden koşması “herkesin herkesle savaş durumu”
den hangisine ulaşılabilir? nu yaratır. Böyle bir ortamda insan yaşamı kaba, kısa
ve sefildir.
A) Mutluluğu yakalamak için adil ve erdemli olmak
gerektiğini düşünür. Bu parçada T. Hobbes neyi tasvir etmeye çalış-
B) Tanrı’nın bilgisine sahip olanın mutlu olacağını maktadır?
savunur.
A) İktidarın özü
C) Olgusal dünyanın bilgi nesnesi olduğunu kabul etmez. B) Hukukun kaynağı
D) Tanrı’yı evrenin yaratıcısı ve hâkimi kabul eder. C) Egemenlik

E) Düşünceleri metafizik unsurlar içermez. D) Toplum sözleşmesi
E) Doğa durumu
Çözüm: Çözüm:
T. Hobbes parçada insanın kötücül doğasından hareket
Parçada B. Spinoza'nın panteizm ve ahlak görüşü bir-
likte verilmiştir. Panteizme göre evreni yaratan Tanrı, ederek devlet öncesi doğa durumunu tasvir etmeye ça-
lışır. Modern devletin ortaya çıkış sürecinde insanların
evrenle bir ve aynıdır. İnsanın Tanrı’yı anlaması, onun içlerinden geçtikleri doğal bir fenomen olarak anlattığı
mutlu olmasını ve kendini güvende hissetmesini sağla- bu ortam yapay bir şekilde devletin ortaya çıkışla sona
yacaktır. Tanrı, ancak aklın üst seviyede kullanılmasıy- ermektedir. İnsanlar aralarında yaptıkları bir sözleş-
la anlaşılabilir. meyle devlete kendi üzerlerinde iktidar ve yetki vere-
rek güvenlik ihtiyaçlarını karşılama yoluna gitmişlerdir.
A) Parçada, mutluluğu yakalamak için erdemli ya da
Dolayısıyla T. Hobbes parçada “doğa durumu”nun tas-
adil olmayla ilgili herhangi bir ifadeye yer verilmemiştir.
virini yapar. Diğer seçeneklere baktığımızda;
B) Parçaya göre insan, eğer aklını kullanır ve Tanrı’yı
A) İktidarın özü – İktidar bir toplum ya da devlette
anlayabilirse mutluluğu yakalayacaktır. Bu seçenekle gücü kullanma yetkisi anlamına gelir. Parçada bundan
anlatılmak istenen yargı örtüşmektedir. önceki süreç tasvir edilmiştir.
C) Parçada olgusal olan ve onun bilgisinin edinileme- B) Hukukun kaynağı – Hukuk devlet ya da düzeni-
yeceğine dair bir ifadeye yer verilmemiştir. nin tesisi için ortaya çıkmış yazılı kurallar sistemidir.
Toplum sözleşmesine dayandığı gibi Tanrı iradesine
D) Parçaya göre B. Spinoza, Tanrı’nın varlığını ka- de dayanabilir. Parçada bahsedilen ise hukukun henüz
bul eder ancak ona göre Tanrı doğa ile bir ve aynı- ortaya çıkmadığı doğa durumudur.
dır. Evrenin hâkimi olan değil, evrenle içkin olan bir
C) Egemenlik – Bir toprak parçası ya da mekân üze-
Tanrı’dır.
rindeki kural koyma gücü ve hukuk yaratma kudretidir.
E) Düşünceleri metafizik unsurlar içermez yargısına Bu güç siyasi erkin dayattığı yasallaşmış bir üst iradeyi
ulaşılamaz. Metafizik duyular üstü alan anlamına gelir, ifade etmektedir. Egemenliğin kimin elinde olacağı ve
B. Spinoza'nın düşüncelerinde metafizik unsurlar bu- nasıl kullanılacağı problemi de doğa durumundan son-
lunduğu söylenebilir. ra ortaya çıkan bir sorundur.
Cevap: B D) Toplum sözleşmesi – Bireylerin karşılıklı uzlaşma,
bazı kurallara uymak üzerinde anlaşma ve birbirlerini
şiddet, sahtekârlık veya dikkatsizlikten korumak için
birleştirdiğini varsayan bir kavramdır. T. Hobbes'a göre
doğa durumundan çıkışın anahtarıdır. İnsanlar araların-
da yaptıkları bir sözleşmeyle bu durumu sona erdirmiş
ve devleti ortaya çıkarmışlardır.
Cevap: E

219