Page 279 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE
P. 279
FELSEFE TEST
20. Yüzyıl Filozoflarının Görüşleri 4
1. “Hedonizm, pesimizim, utilitarizm, eudaimonizm- bütün 3. J. P. Sartre Varoluşçuluk adlı eserinde, “Biz burada
bu sistemler şeylerin değerini onlara eşlik eden haz ve çıkış noktası olarak R. Descartes'ın görüşünü (cogito’
acı ile ölçerler. Dolayısıyla bunlar; derine inemeyen ço- sunu) benimsiyor, ondan başka gerçek olamaz, diyoruz:
cuksu ve yüzeysel bakan kimseler tarafından durumların “Düşünüyorum, öyleyse varım”, bilincin kendiliğinden
olguların özüne inemeyen, ilintilere dayanan değerlen- ulaştığı mutlak hakikat budur. Çünkü R. Descartes’ın
cogito’su dışında her şey olasıdır. Üstelik bir gerçeğe
dirme sistemleri olarak görülebilirler. Yapıcı yeteneğini
yönelmeyen her olasılık öğretisi, hiçlik içinde yok olup
kullananlar veya yaratıcı bilince sahip olan sanatçılar bu
gider. Olasıyı tanımlamak için gerçeği ele geçirmek ge-
görüşlere ancak alay ederek ve küçümsemeyle bakar-
rekir, Yani, yaklaşık bir gerçeğin var olması için, ortada
lar.”
mutlak bir gerçeğin bulunması gerekir. Bu mutlak gerçek
F. Nietzsche ise basit, varılması kolay, herkesçe kavranabilir bir ger-
çektir: İnsanın bir aracıya başvurmaksızın kendini anla-
Metinden yola çıkarak seçeneklerden hangisinin F.
ması, özünü bilmesi gerçeği...
Nietzsche ’nin sözleriyle uyumlu olduğunu söyleye-
biliriz? Buna göre J. P. Sartre’ın, R. Descartes’ın görüşünü
çıkış noktası olarak görmesinin nedeni aşağıdakiler-
A) Sanatçı olgulara saf ve çocuksu bakmayı bilmelidir. den hangisidir?
B) İnsan davranışlarının arkasındaki iki ilke haz ve acıdır.
A) İnsanın özünü bilmesi için aracıya ihtiyaç duymadı-
C) Sanatçı ancak acı çekerse yaratıcı olabilir. ğını savunuyor olması
D) Yaratıcı bilince sahip olmak için haz ve acıdan uzak B) Mutlak gerçeğe ulaşmanın hiçbir koşulda mümkün
durmak gerekir. olmadığını savunması
C) İnsanı kendiliğinden meydana gelen herhangi bir
E) Hakikate ancak derinlemesine bakılarak ulaşılabilir.
varlık olarak görmesi
D) Bilincin kendini kavramasının olası bir durum oldu-
ğunu ifade etmesi
2. Tolstoy’un İnsan Neyle Yaşar isimli öyküsünde söz ettiği
Semyon, kazandığı parayla ailesinin ancak karnını do- E) Başkalarının var oluşunu kendi var oluşunun nedeni
yurabilen yoksul bir ayakkabıcıdır. Sonbahar geldiğinde olarak görmesi
havalar soğuduğu ve gocukları çok eskidiği için karısıyla
biriktirdikleri parayı köylülerdeki alacakları ile birleştirip
yeni bir gocuk almak niyetiyle köye gitmiş ancak gittiği
köyden hiçbir şey alamadan geri dönmek zorunda kal-
mıştır. Akşam dönüş yolunda kilisenin önünden geçer-
ken duvar kenarında çıplak ve hareketsiz bir adam gö-
rür Semyon. Adamın bir kötülük yaptığı için oraya öyle
atılmış olabileceğini ve yaklaşırsa kendisine de zarar
verebilecek olduğunu düşünüp korkar ve uzaklaşır. Ama 4. W. Heisenberg, kuantumsal parçacıkların hareketlerine
biraz ilerledikten sonra içinden bir ses onu rahatsız eder. matematiksel bir çözüm getirme adına uzun yıllar çalış-
Bu soğuk akşam saatinde çıplak bir adamı kendisine za- mış bir fizikçidir. Elindeki tek bilimsel veri I. Newton’un
rar vermesinden korktuğu için ölüme terk ettiğini düşü- hareket yasalarıdır. Uzun bir zaman bu hareket yasaları
nüp pişman olur ve hızla geri döner. Üstündeki giysileri ile kuantumsal parçacıkların hareketlerini anlamaya ça-
onunla paylaşır ve karnını doyurmak için evine götürür. lışmış fakat başarılı olamamıştır. Sonunda I. Newton’un
Az önceki pişmanlığı yerini ferahlık duygusuna bırakır. hareket yasalarının geçerli olduğu makro dünyanın, ku-
H. Bergson’a göre Semyon’un içinde, korkusuna rağmen antumsal parçacıkların mikro dünyasının hareket yasala-
yardım etme isteği uyandıran bu ses ahlakın asıl kayna- rıyla farklı işlediğini görmüştür. I. Newton fiziği neden-so-
ğıdır. Dışardan belirlenmemiş olan bu ses aynı zamanda nuç ilişkisi üzerine kurulu iken kuantum fiziği nedensizlik
evrensel bir nitelik de taşır H. Bergson için.
yani belirsizlik üzerine kurulmuştur. Çalışmalarına bu
Metinden yola çıkarak H. Bergson’a göre ahlaki ey- yönde devam eden W. Heisenberg sonunda belirsizlik
lemlerimizi belirleyen ölçüt için seçeneklerden han- ilkesini formülize etmeyi başarmıştır. Artık I. Newton fi-
gisi söylenebilir? ziği klasik, kuantum fiziği ise yeni fizik olarak anılmaya
başlanmıştır.
A) Fayda
B) Ödev duygusu Buna göre, kuantum fiziğiyle yeni bir bilimsel an-
layışın ortaya çıkmasını T. Kuhn hangi kavram ile
C) Haz
açıklamıştır?
D) Sezgi
E) Toplumsal onay A) Aşama B) Bunalım C) Devrim
D) Paradigma E)Sıçrama
277
277
