Page 278 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE 20. Yüzyıl Filozoflarının Görüşleri 3. TEST

6. "Süje her bilgi teorisinde, taşıyıcı olan, 'kendi başına 8. H. Bergson’a göre gerçeği doğrudan ve bütün olarak,
var olandır.' Fakat ontolojik temellere dayanmayan bilgi birdenbire kavramaya sezgi denir. Sezgi; yöneldiği nes-
teorisinde objenin durumu değişir. Ontolojik temellere neyi tüm eşsizliği ve bölünmez özgün hâli ile kavrar ve
dayanmayan bilgi teorisinde objenin kendi başına olan nesnenin özünü görür. Bu özün, sadece duygudaşlık
bir varlığı yoktur. Obje, süjenin herhangi bir yeteneğine yoluyla kavranılabileceğini söyler. Ve bu duygudaşlık
götürülür; süjenin bu yeteneği düşünme, imgeleme, saf ve kavrama anında sezgi, kendini sürece dâhil etmeyle
algı, saf ben, saf biliş, duyusal algı, duyu izlenimleri, başlar. Ona göre nesneyi gerçekten bilebilmek için bu
mantıksal bir yapı, sezgi, duyusal biliş, “mutlak ben”, süreyle birlikte akmak, onun içinde olmak gerekir. Bu ise
ide, akıl vb. olabilir. Böylelikle çeşitli türden bilgi teorisi ne aklın başarabileceği bir şeydir ne de bilimin.
idealizmleri ve metafizik idealizmler, her türden empi-
rizm, sensualizmler, her türlü pozitivizmler, fenomeno- Seçeneklerde verilen hangi şiirde sezgicilik akımının
lojik ve Yeni-Kantçı lojik idealizmler, psikolojizm, sezgi- etkisi görülmektedir?
cilik, mutlak idealizm ve daha başkaları ortaya çıkarlar."
A) “Ne içindeyim zamanın,
T. Mengüşoğlu’nun İnsan Felsefesi adlı eserinden Ne de büsbütün dışında;
alınan bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine Yekpare, geniş bir ânın
ulaşılabilir?
Parçalanmaz akışında.” A. Hamdi Tanpınar
A) Bilginin oluşumunda süje ve obje eşit roller üstlenir.
B) “Beni bu güzel havalar mahvetti,
B) Bilgi teorisinde süjenin yetenekleri objeye göre
Böyle havada istifa ettim
şekillenir.
Evkaftaki memuriyetimden.
C) Bilgi teorisinin akımları objenin niteliklerine göre
çeşitlenir. Eve ekmekle tuz götürmeyi
D) Ontolojik temelli bilgi teorisinde objenin varlığı süjeye Böyle havalarda unuttum;” O. Veli Kanık
bağlıdır. C) “Sevgileri yarınlara bıraktınız
E) Bilgi kendi başına var olan süjenin herhangi bir Çekingen, tutuk, saygılı.
yeteneğine bağlıdır.
Bütün yakınlarınız
Sizi yanlış tanıdı.
7. K. Popper, bilimsel düşüncenin mitlerin eleştirisiyle Bitmeyen işler yüzünden
başladığını söyler. Bilim, eleştiri ve akla dayalı yön-
Bir bakış bile yeterken anlatmaya her şeyi
temsel bir çalışma alanıdır. Bu yöntem doğrulama
üzerine değil yanlışlama üzerine kurulmalıdır. Ona Kalbinizi dolduran duygular
göre bilim tam olarak ispatlanmış önermeler bütünü Kalbinizde kaldı.” B. Necatigil
değildir. Bilimsel kuramların çelişkilerden kurtulma-
D) “Şimdi tekrar ne yapsam dedirtme bana yarabbi
sı için eleştirel olarak ele alınmaları gerekir. Bilginin
gelecekte yanlışlanmayacağının garantisi yoktur. taşınacak suyu göster, kırılacak odunu.
Bilimsel düşünce eleştirel bir tavırla yanlışları aramayı Kaldı bu silinmez yaşamak suçu üzerimde,
ve akılcı bir tavırla yanlışlardan ders çıkarmayı gerek-
bileyim hangi suyun sakasıyım ya rabbelalemin
tirir. O şöyle der: “Ben yanılmış olabilirim ve sen haklı
olabilirsin ve ortak çaba sonucunda belki doğruluğa tütmesi gereken ocak nerde?” İsmet Özel
biraz daha yaklaşabiliriz.” E) “Zamanla nasıl değişiyor insan!
Parçadaki düşünceye katılan bir kişinin aşağıdaki Hangi resmime baksam ben değilim.
yargılardan hangisini savunması beklenmez? Nerde o günler, o şevk, o heyecan?
A) Yanılgıları görmek doğruya giden yolu kısaltmaktır. Bu güler yüzlü adam ben değilim;
B) Bilim mutlak bilgilerden oluşan birikimsel bir süreçtir. Yalandır kaygısız olduğum yalan.” C. Sıtkı Tarancı
C) Rasyonel eleştiri yanlışları görmek ve tekrarlama-
maktır.
D) Bugün elde ettiğimiz bilgiler yarın yanlışlanmaya
adaydır.
E) Doğruyu aramak öncelikle neyin yanlış olduğunu
bulmaktır.

277
276 277