Page 277 - Dört Dörtlük Konu Pekiştirme Testi - TYT FELSEFE

FELSEFE TEST
20. Yüzyıl Filozoflarının Görüşleri 3

1. H. Bergson Şuurun Doğrudan Doğruya Verileri adlı 4. T. Kuhn, bilimin sürekli ilerleyen ve biriken geleneksel
eserinde “Ancak insanda görülen homojen bir çevre anlayışının aksine “paradigma” adını verdiği teorik bir
sezgisi sayesindedir ki kavramlarımızı birbirine nispetle çerçeve sunar. Ona göre bilim birikimle değil paradig-
ayırıyor, eşyayı seçik olarak görüyoruz (…)” demiştir. O maların değişimiyle sıçramalar yaparak ilerler. T. Kuhn,
salt akılcılığı eleştirir ve hakikatin bilgisine aracısız bir bilimsel devrimlerin, paradigmaların değişmesiyle ger-
biçimde sezgiyle ulaşılabileceğini savunur.
çekleştiğini öne sürer. Ona göre var olan paradigmaların
Buna göre H. Bergson’un görüşü aşağıdaki yakla- değişimi kolay değildir. Mevcut paradigmanın zamanla
şımlardan hangisiyle açıklanır? yeni sorunlara çözüm üretemeyecek hâle gelmesiyle
bilimde bunalım evresi yaşanır. Zamanla yeni sorulara
A) Empirizm B) Entüisyonizm C) Kritisizm
getirilen yeni cevaplarla yeni bir paradigma ortaya çıkar
D) Pozitivizm E) Rasyonalizm ve eskisi geçersiz hâle gelir. Bu aşama ise bilimde dev-
rimsel bir dönemin yaşanması anlamına gelir.

Buna göre aşağıdakilerden hangisi T. Kuhn’un “buna-
2. 20. yüzyılın önemli düşünürlerinden biri olan F.
Nietzsche’nin amacı; var olan ahlak anlayışının ötesin- lım” evresine uygun bir örnektir?
de bir ahlak oluşturabilmek ve tüm değerlere karşı çık- A) Demokritos’un ilk atom modelini ortaya atması
maktır. Çünkü iyi olduğunu düşündüğümüz bu değerler B) Dalton atom modeliyle modern kimyanın temellerinin
aslında insanı sınırlamaktadır. Bu sebeple hepsi alt üst atılması
edilmelidir ve insan, bu değerlerin yerine yenisini oluş-
turmalıdır. Ancak bu şekilde özgürlüğe kavuşulabilir. C) Thomson modeliyle Dalton atom modelinin geçerli-
liğini yitirmesi
Buna göre F. Nietzsche’nin ahlak anlayışı için aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir? D) Thomson’ın modelinin atomun iç yapısını tam ola-
rak açıklayamayışı
A) Otoriteye dayalı ahlak kuralları insanı mutlu eder.
E) Bohr atom modelinin bilim çevrelerince kabulü ve
B) Ahlak, geleneklerin uzağına düşmeden yaşamayı yeni bir döneme geçilmesi
öğretir.

C) Ahlak kuralları, insandan insana aktarılarak ilerle-
me kaydeder. 5. J. Baudrillard, Simülakrlar ve Simülasyon adlı kitabında
modern toplumun simülasyonlarla dolu bir dünya oldu-
D) İnsan, aklını ve duygularını kullanarak kendi varlığı- ğunu, gerçekliğin artık göstergelerle yer değiştirdiğini
nı tamamlar.
savunan bir tez sunar. J. Baudrillard, simülasyonun
E) İnsan, hayatında yeni bir ideal ve hedef belirleyerek medya, tüketim kültürü, politika ve diğer alanlarda yay-
bağımsızlaşır. gın bir şekilde kullanıldığını söyler. Gerçeklik simgeler
tarafından gölgelenir ve simülasyon gerçekliği kontrol
eder. J. Baudrillard’ın simülasyon kuramı gerçekliğin
3. Bir varlık hakkında bilgi elde etmenin iki yolu vardır.
Bunlardan ilki varlığın etrafında dönerek onu dışardan taklit edildiği, bozuma uğratıldığı veya yeniden üre-
ve durağan bir şekilde bilmeye dayanırken öteki, hareket tildiği bir yapıdır. Örnek olarak ABD ve Irak arasında
hâlinde olan varlığın içine nüfuz ederek bilmeye çalışır. yaşanan savaşı verir. Savaş kavramının bu savaşta
İnsanın bu yollardan ilkiyle hareket etmesi göreceli bilgi- klasik anlamda yaşanmadığını ve medya tarafından
nin ortaya çıkmasının ana sebebidir. Çünkü bu bilgi bir simülasyona uğratıldığını belirtir. Bizler gerçek savaş
gözlemciden ötekine değişir, sembollerle ifade edilir ve deneyiminden çok ekranlarımızın başında medyanın
başka bir varlığa göndermede bulunur. Oysa diğeri mut- simülasyonla dönüştürdüğü bir sunumu ve gösteriyi iz-
laktır, bilen kişi kendini her türlü bakış açısından kurta- lemişizdir.
rarak varlığı gerçekte olduğu gibi kavrar. Göreceli bir şe-
kilde varlığın dış görünüşüyle sınırlı olan gözlem yerine, Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisine
sezgi varlığa nüfuz eder ve duyusal olmayan gerçeklikle ulaşılabilir?
temas kurmamızı sağlar.
A) Gerçeklik tek ve değişmez bir yapıya sahiptir.
Bu parçada anlatılanlar aşağıdaki filozoflar ve felsefi
akımlardan hangisine uygundur? B) Gerçeklik ancak simülasyona uğratılarak kavranabilir.
C) Gerçeklik semboller üzerinden gölgelenerek çarpı-
A) H. Bergson ve entüisyonizme
tılmaktadır.
B) J. P. Sartre ve egzistansiyalizme
D) Gerçeklik kavramı medya eliyle taklit edilerek yok
C) Gadamer ve hermeneutiğe edilmektedir.
D) E. Husserl ve fenomenolojiye E) İnsanların gerçeklik algısı tarih boyunca simülasyo-
E) L. Wittgenstein ve mantıkçı pozitivizme na uğratılmıştır.

274 275
275