Page 46 - Liseye Hoş Geldin - Kimya

KİMYA

ÖRNEK ETKINLIKLER ÖRNEK ETKINLIKLER

Bir kap içerisinde bulunan sıvının kohezyon kuvvetlerinin adezyon kuvvetlerinden büyük olması sıvı yüzeyinde dışa doğru bir
kavis (dışbükey) oluştururken adezyon kuvvetlerinin büyük olması içe doğru bir kavis (iç bükey) oluşturur. Kohezyon ve adezyon
kuvvetleri eşitse sıvı yüzeyi düz kalır.
Kılcal tüpler Kılcal tüpler

İçbükey kav s Dışbükey kav s

Kılcal Kılcal
çek m tme

H O Hg
2
Adezyon Kohezyon
Su molekülleri arasındaki adezyon kuvvetleri, Hg atomları arasındaki adezyon
kuvvetlerinden büyüktür.
Adezyon kuvvetleri, bir su kabına yerleştirilen ince cam tüpler (kılcal tüpler) boyunca suyun yukarı doğru tırmanmasını sağlar.
Kılcal hareket (kapiler etki) olarak bilinen ve yer çekimine karşı yapılan bu yukarı doğru hareket, su molekülleri ile tüpün cam
duvarları arasındaki çekime (adezyon) ve ayrıca su molekülleri arasındaki etkileşimlere (kohezyon) bağlıdır. Kılcal tüplerde
adezyon kuvvetleri yeterince büyükse sıvı sütunu kendiliğinden yükselir. Bu olaya kapiler etki denir. Adhezyon kuvveti kohezyon
kuvvetinden zayıfsa sıvının yükselmesi çok az olur hatta sıvı seviyesinde alçalma bile gözlenebilir.

Temas ettiği yüzeyi ıslatan sıvıların yüzeyi çukur olur. Bunun nedeni sıvı ile katı madde arasındaki adezyonun sıvı molekülleri
arasındaki kohezyondan büyük olmasıdır (adezyon > kohezyon). Temas ettiği yüzeyi ıslatmayan sıvıların yüzeyi ise tümsek olur.
Böyle sıvılarda kohezyon > adezyon ilişkisi vardır.

46 LİSEYE HOŞ GELDİN