Page 49 - Liseye Hoş Geldin - Kimya

KİMYA

ÖRNEK ETKINLIKLER ÖRNEK ETKINLIKLER

Görsel 1. Boyutların karşılaştırılması

Nanoboyutta maddelerin çok geniş bir yüzey alanına sahip olmaları nedeni ile fiziksel ve kimyasal özellikleri makro boyuttaki
malzemelerin özelliklerinden farklıdır. Nanoboyuta inildikçe malzemelerin mekanik, optik, elektriksel, manyetik, reaktiflik
alanında üstün özelliklere sahip olmasını sağlar. Örneğin bakır metaline kıyasla bakır nanoparçacıklar çok daha iletkendir.
Bakır metali ile yapılamayan iletken mürekkepler bakır nanopartiküller (Cu NP’ler) ile yapılmaktadır. Gümüş (Ag) NP’leri ev
aletlerinde, anti-bakteriyel özelliğinden dolayı sağlık endüstrisinde, gıda saklama uygulamalarında ve tekstil ürünlerinde
kullanılır.
Nanoparçacık sentezinde genellikle yukarıdan aşağıya ve aşağıdan yukarıya olmak
üzere iki farklı yöntem mevcuttur. Yukarıdan aşağıya yaklaşımında enerji kullanılarak
yığınlar yavaş yavaş nanoboyuta ayrılır. Kurşun kalem ucundan (grafitten) elektrik
enerjisi kullanılarak grafen (nanoparçacık) eldesi yukarıdan aşağıya yöntemine
örnek verilebilir. Aşağıdan yukarıya yönteminde ise atomik veya moleküler boyuttaki
malzemeler tepkimeye sokularak nanoparçacık oluşturulur. Ancak bu yöntemin
çevresel ve biyolojik risklerinin olduğu ve ekonomik olmadığı bilinmektedir. Bu nedenle
günümüzde biyolojik yöntemler (yeşil sentez) tercih edilmektedir. Yeşil sentez için Gümüş Nanoparçacık (Ag NP)
bakteri, maya, bitkilerin kök, gövde, yaprak ve çiçek gibi kısımları veya evsel atıklar
kullanılmaktadır. Bu sentezde anorganik metal iyonlarının metal nanoparçacıklara
dönüşmesi sırasında daha az kimyasal kullanılmaktadır. Yeşil sentez yönteminde
metal iyonların dışında kullanılacak olan tüm kimyasallar yerini doğadan elde
edilecek malzemelere, evsel, endüstri ya da sanayi atıklarına bırakır. Özellikle evsel
atıkların kullanılması, atıkların geri kazanılması, doğanın korunması ve ekolojik
sürdürülebilirliğin sağlanması için önemlidir. Bu yöntemle nanoteknoloji alanında
yeşil kimya kavramı ön plana çıkmaktadır. Sanayinin hızla gelişmesi beraberinde hızlı
üretim ve tüketimi de getirmiştir. Bu hızlı üretim ve tüketim süreçleri zararlı olabilecek
birçok endüstriyel atığı ortaya çıkarmıştır. Yeşil kimya, bu atıkların önlenmesi yönünde
edindiği temel ilkelerle sürdürülebilir kalkınmanın 12. hedefi olan sorumlu tüketim ve Grafit ve grafen
üretim hedefine katkıda bulunur.

LİSEYE HOŞ GELDİN 49