Page 114 - Sanat Tarihi -12

3. İLK ÇAĞ’DA DOĞU AKDENİZ HAVZASI UYGARLIKLARI VE BİZANS
ÜNİTE

El Sanatları

Bizans uygarlığında görülen başlıca el
sanatları tekstil, el yazmaları, maden, seramik,
fil dişi ve cam alanlarında gelişmiştir.

Tekstil, Bizans’ın şehirde ve kırsal kesimde
yaşayan halkın en önemli faaliyetlerinden biridir.
Keten, pamuk ve yünlü kumaşlar, halılar ve
yüksek statü sembolü olan ipek başlıca tekstil
ürünlerindendir. Bu kumaşlar üzerinde av,
aslan, boğa mücadelesi ve dört atlı yarış arabası
sahneleri yer almaktadır. Bizans ipeği, ticari
değerinin yanında, yabancı hükümdarlara
hediye edildiği ve yüksek dereceli memurlara
Görsel 3.129 maaşlarının bir parçası olarak verildiği için çok değerlidir. Bizans
Meteria Medica’dan örnek sayfa
Devleti’nde imparatorluk ailesine ait olan erguvani renkli boya ile boyan-
mış ve imparatorluk ailesinin fertlerine tahsis edilmiş her türlü ipeklinin
imparatorluk dışına çıkarılması yasaklanmıştı. En önemli ipek üretim
merkezleri İstanbul, Atina ve Selanik’tir.

Resimli el yazmaları genellikle manastır
kitaplıklarında, saray ve kiliselerde korunduğu
için günümüze ulaşabilmiştir. El yazmaları
İstanbul'un yanı sıra Antakya, İskenderiye,
Kayseri ve Kudüs gibi merkezlerde de üretil-
miştir. Prenses Anicia Juliana tarafından
yaptırılan, bugün Viyana'da bulunan Diosko-
rides'in Meteria Medica adlı eserin kopyası,
saray atölyelerinde üretilmiş en eski örnektir
(Görsel 3.129).

Bizans sanatında gümüş, bakır, bronz,
demir ve pirinç madenlerinden üretilmiş eserler
mevcuttur. Altın ve gümüş eserler cam, fil dişi
ve ipek imparatorluğun lüks objeleri arasında
sayılmaktadır. Altın; taç, bilezik, yüzük, kemer,
madalyon, kolye, küpe gibi süs eşyalarında
tercih edilirken gümüş daha çok impara-
torların hükümdarlık yıl dönümü kutlamala-
rında, hükümdara hediye edilmek üzere yapılan
eşyalarda tercih edilmiştir (Görsel 3.130). Bronz
ya da bakır malzemeden üretilen eserler ise
ucuz ve kolay satın alınabilmeleri nedeniyle
küçük eşya yapımında kullanılmıştır. Maden
Görsel 3.130 eserleri üzerinde Tevrat ve İncil konulu dinsel sahnelerin yanı sıra simge-
Bizans Dönemi gümüş işleme
sel veya mitolojik konulu sahneler de yer almaktadır.

114