Page 145 - Sanat Tarihi -12

AVRUPA SANATI 4.
ÜNİTE

Heykel

Barok heykelinin en önemli özelliği hareketlilik ve anlatım gücüdür.
Hareket, heykel üstüne düşen ışıkla sürekli yenilenir. Barok heykeli çok
yönden algılanmak üzere düzenlenmiştir ve izleyiciyi çevresinde dolaşmaya
zorlar. Barok heykeli insanın bütün ruh hâllerini yansıtır. Elbise kıvrımlarının
vücut hareketine uyması, kompozisyonda yaratılan uyum dikkat çeker.
Heykellerde tunç, beyaz ve renkli mermerler kullanılmıştır.

Barok heykelciliğini İtalya’da Bernini, Alessandro Algardi; İspanya’da
Gregorio Hernandez; Fransa’da Pierre Puget ve Almanya’da ise Andreas
Schlütter temsil eder.

Gian Lorenzo Bernini (1598-1680)

Barok Çağ’ın en ünlü heykelcisidir. Resim, heykel ve
mimarlık gibi çeşitli sanat dallarında yapıtları vardır.
Sanatçı, Barok üslubun belirgin nitelikleri olan büyüklük
ve görkemi kusursuz bir uyum ve denge içerisinde vermeye
özen göstermiştir. Genç yaşta Roma'ya gelmiş ve ölünceye kadar burada
kalarak çok önemli mimarlık eserler ve heykeller yapmıştır. Altmış yıl
tükenmeyen bir güçle aralıksız çalışmış, Roma’yı değerinden bir şey
yitirmeyen eserlerle donatmış, ünü bütün Avrupa'yı sarmıştır. Roma mey-
danlarını süsleyen çeşmelerinde hareketli figürleri etkili biçimde düzenle-
miştir (Görsel 4.43). Bernini grup kompozisyonlarında olduğu kadar büst
yapımında da usta bir sanatçıdır. 1651 yılında yaptığı büstte soylu kişiler-
den I. Francesco’yu zengin dökümlü giysisi ve lüleli peruğuyla görkemli
bir biçimde betimlemiştir. Ayrıca eserinde Francesco’nun yüzünü onun
kişiliğini yansıtan bir gerçekçilikle işlediği görülür. Bu yapıtta ince işçilik Görsel 4.43
ile ifade gücünün tam bir uyumu söz konusudur (Görsel 4.44). Triton Çeşmesi, Bernini, İtalya

Barok heykel sanatına bir başka örnek
de Alman heykelci Andreas Schlüter’in
atlı anıtıdır. Bu yapıt, Berlin Krallık
Sarayı’nın önüne konulmak üzere tasar-
lanmıştır. Bu anıt ünümüzde Charlotten-
burg Sarayı’nda bulunmaktadır. Röne-
sans’ın statik anıtsallığı burada dinamik
bir görünüme dönüşmüştür. Atın yeleleri
ve elektörün bol giysileri rüzgarla uçuş-
makta, daha canlı bir görünüm yarat-
maktadır. Anıtın kaidesine de Röne-
sans’ın sade anlatımından farklı olarak
hareketli figür grupları yerleştirilmiş ve
Görsel 4.45 dinamik etki bir kat daha güçlendiril-
Büyük Friedrich (Elektör) Anıtı, Görsel 4.43
Andreas Schlüter, Almanya miştir (Görsel 4.45). I. Francesco, Bernini, İtalya

145