Page 118 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite
P. 118
2. ÜNİTE Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler
Okuma Parçası
Aşağıdaki metinleri okuyarak soruları cevaplayınız.
Okul Müdürlerinin Yerleri Değişti Ünlü ve Zengindi Şimdi 5 Kuruşa Muhtaç
Milli Eğitim Bakanlığının son çıkardığı Yönetici Yıllarca yöneticilik yaptı. Tek başına futbol takımını
Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’ne göre temmuz yönetti. Evini, iş yerini, arabasını kaybetti. O dev gibi
ayının ilk günü esas alınacak şekilde 5 yılını dolduran adam eridi, mum gibi oldu. Sol bek de oynardı, santrfor
okul müdürleri rotasyona uğrayacak. Yönetmeliğe göre da. Takım sıkıntıya düştüğü vakit forvete geçer golü
aynı eğitim kurumunda 5 yıl müdürlük görevini atardı. Öyle iyi futbolcuydu. Uzun yıllar yöneticilik yaptı.
yürütenler zorunlu yer değiştirme suretiyle başka eğitim Futbol takımında menajerlik, şube kaptanlığı görevinde
kurumlarına müdür olarak atanacaklar. bulundu. Şimdi nerede biliyor musunuz? Huzurevinde.
(www.bafrahaber.com) Kadıköy'deki evini, arabasını, her şeyini kaybetti.
(www.spor.haber7.com)
KOSGEB'le Hayallerini Gerçeğe Dönüştürdü
Her şey hayal etmekle başladı. Genç girişimcimizin hayalleri KOSGEB’le gerçeğe dönüştü. O, şimdi 30 kişinin
çalıştığı bir işletmenin “Genç Patron’u’’… 2013-2016 yılları arasında KOSGEB’in Nitelikli Eleman İstihdam Desteği
kapsamında çalıştığı tekstil fabrikasının başka bir yere taşınması nedeniyle işinden ayrılmak zorunda kaldı. Bu süreçte
KOSGEB tarafından düzenlenen Uygulamalı Girişimcilik Eğitimlerine katıldı ve yine KOSGEB’in Yeni Girişimci
Desteği sayesinde 2016 yılı başlarında kendi işinin sahibi oldu.
(www.kosgeb.gov.tr)
1. Metinlerde hangi toplumsal hareketliliklerden bahsedilmiştir? Sizler de buna benzer örnekler veriniz.
2. Modern toplumlarda toplumsal hareketlilik sadece yukarıya doğru mu gerçekleşmektedir? Düşüncele-
rinizi açıklayınız.
Okuma Parçası
Aşağıdaki metni okuyarak soruyu cevaplayınız.
ÇAĞDAŞ TOPLUMLARDA HAREKETLİLİK
Demokratik gelişmeler çağdaş toplumlarda her türlü
hareketliliğe imkân vermekte hatta bu hareketleri teşvik
etmektedir. Böyle bir gelişmede kamu eğitimi düşüncesinin
herkese eğitim imkânı veren eğitim hakkı ilkesinin önemli
rolü olduğu söylenebilir. Bu nedenle gelişen toplumlarda
insanlar, daha iyi hayat standardına ulaşabilmek için eğitimi
çok önemli bir araç olarak görmektedirler. Öte yandan sanayi-
leşme ve toplumların bu yöndeki çabalarının iş bölümü ve
uzmanlaşmayı gerekli kılması da uzmanlaşmış bilgi ve beceri
ile donanmış insanları dikey hareketliliğe teşvik etmektedir.
Görsel 2.152: Bilgi paylaşımının temsilî görseli
(İsmail Doğan, Sosyoloji, s. 243)
Sanayileşme ile birlikte iş bölümü ve uzmanlaşmanın artması toplumda nasıl bir hareketliliğe yol açmak-
tadır? Tartışınız.
Biliyor muydunuz?
Osmanlı toplumunda ayrı fonksiyonlara sahip zümrelerin bulundukları görevlerden ayrılmamaları arzu edilmekle
birlikte sınıflar arasında geçişler için bir engelin olmadığını, yönetenler sınıfına geçebilmek için devlete ve İslam dinine
hizmet ile görevinde başarılı olmak gerektiğini, Enderun’da alınan eğitimden sonra askerî sınıfa girilebilir ve genellikle
seyfiye içinde en yüksek mevkilere ulaşılabilir olduğunu, ayrıca medrese öğrenimi görmüş, kabiliyetli ve liyakat sahibi
kişilerin de adalet, eğitim, din ve sivil bürokraside en üst makamlara gelebildiklerini, yönetici sınıfa geçebilmenin en
önemli şartının da Islahat Fermanı’na kadar “Müslüman olmak” olduğunu, Osmanlı Devleti’nde sınıflar arası geçişe
imkân sağlayan bu sisteme dikey hareketlilik denildiğini biliyor muydunuz?
(www.tarihbilimi.gen.tr)
172
