Page 45 - Sosyoloji 1 | 2.Ünite

Toplumsal Yapı ve Toplumsal İlişkiler 2. ÜNİTE

Haber

Aşağıdaki metinleri okuyup görselleri inceleyerek soruları cevaplayınız.

Trafik Denetimleri
Trafik kurallarına uymayan sürücü, yolcu, yaya ve eksik evraklı
araçlara bu yılın ilk üç ayında toplam 547 milyon 715 bin 668 lira
para cezası kesildi.

Emniyet yetkililerinden alınan bilgiye göre polis ekipleri, trafik
kurallarına uymayan ve eksiklikleri bulunan sürücü, yaya ve yolcu-
lara 2017'nin ilk 3 ayında da göz açtırmadı (Görsel 2.50).
Görsel 2.50: Tra k polisi www.yeniakit.com.tr
Duyarlı Vatandaştan Tepki
Karadeniz Ereğli’de simitçilik yapan bir esnaf vatandaşların
sokaklara gelişigüzel çöp atmalarına tepki göstererek duyarlı olmala-
rını istedi.

Karadeniz Ereğli’de bir yıldır simitçilik yapan duyarlı vatandaş,
yerlere gelişigüzel çöp atanlara tepkisini bir ağaca astığı “Sizce
Burası Çöplük Mü?” yazısıyla gösterdi (Görsel 2.51).
(www.gundemeregli.com)
Görsel 2.51: Duyarlı vatandaş
Doktorla Tartışan Gence Hastanede Çalışma Cezası
İzmir’de bir genç, hastanenin acil servisinde görevli doktoru tehdit
ettiği gerekçesiyle hakkında başlatılan adli işlemler sonucunda bir
başka hastanenin acil bölümünde 5 gün çalışma cezası aldı. Servisteki
banklarda oturup gelen hastaları, onlarla ilgilenen sağlık personelini
gözlemleyen genç, zaman zaman sağlık personeline çay servisi yaptı,
girişte yer alan tekerlekli sandalyeleri düzenledi, bekleyen hasta
yakınlarıyla sohbet etti, onlara yardımcı olmaya çalıştı (Görsel 2.52).
Görsel 2.52: Hastanede çalışma çezası alan genç www.ensonhaber.com
1. Yukarıdaki haber metinlerinde hangi toplumsal kontrol biçimleri örneklendirilmiştir?
2. Yapılan denetimlerin temel amacı nedir? Fikirlerinizi belirtiniz.

Yorumlayınız

Aşağıdaki eşleştirme tablosunda kavramlara ait açıklamalar verilmiştir. Açıklamalara karşılık gelen
kavramların numaralarını boş bırakılan kutucuklara yazınız.

1. Bireylerin toplumsal normlara uymasını sağlayan ve belli Toplumsal Kontrol
oranlarda yaptırım gücü bulunan mekanizmadır.
2. Toplumda bireylerin nasıl davranmaları gerektiğini düzenleyen Resmî olmayan toplumsal kontrol
ve yaptırım gücü olan kurallar sistemidir.
3. Bu normlar devlet tarafından uygulanır ve yaptırım gücü Resmî toplumsal kontrol
yüksektir.
4. Genellikle gelenek, görenek, örf ve âdet şeklinde ortaya çıkan, Toplumsal norm
yasal yaptırım gücü olmayan normlardır.
5. Toplumdaki kişilerin içten bağlı oldukları ortak duygular, Toplumsal değer
düşünceler, kurallar ve uygulamalardır.

6. Yasal bir yaptırım içermemekle birlikte bireylerde uyulmasının Yazılı norm
doğru olduğu yönünde bir tutum oluşturan kurallardır.
7. Bu kontrolün temel özelliği herkes için zorunlu olmasıdır.
Yazılı olmayan norm

99