Page 20 - TARİH 10 - ÜNİTE 2

2. ÜNİTE

2.5. TÜRK SİYASİ BİRLİĞİNİ SAĞLAMA FAALİYETLERİ

TARTIŞALIM Yıldırım Bayezid Dönemi’ne kadar Osmanlı Devleti’nin beyliklere
karşı farklı politikalar izlemesinin sebepleri neler olabilir?

Bizans sınırında küçük bir uç beyliği olarak ortaya çıkan Osmanlı-
lar, ilk dönemlerinde Anadolu’daki diğer beylikler ile iyi geçinme
siyaseti benimsemiştir. Osmanlılar gerek izledikleri bu siyasetle
gerekse Bizans’a karşı girişilen gaza mücadelesiyle diğer beylik-
lerden farklı bir yerde olmuştur.
Batı Anadolu’da, Germiyanoğluları’nın üstünlüğünü kaybetmeye
başlamasıyla birlikte Karamanoğulları kendilerini Türkiye Selçuk-
lularının vârisi olarak görmüştür. Fakat Osmanlılar, gaza siyaseti
sayesinde, diğer beyliklerin ve Türkmenlerin takdirini toplamıştır.
Bizans’a karşı kazanılan zaferler, Osmanlıların itibarını yükseltmiş-
tir. Osmanlıların bu yükselişini fark eden Karamanoğulları, diğer
beylikleri de organize ederek Osmanlıların siyasetine benzer bir
politika izlemeye başlamıştır. Örneğin Karamanoğulları, diğer
beylikler üzerinde hâkimiyet kurmak için Memlûkluların da des-
teğiyle 1367’de Latinlerin elindeki Gorigos Kalesi üzerine sefer
düzenlemiş ancak başarısız olmuştur.
Karamanoğulları’nın Anadolu’da birliği sağlama siyaseti, 1387’de
Osmanlılara mağlup olmalarıyla son bulmuştur. Bu olaydan sonra
Anadolu’da siyasi birliği sağlayabilecek devletin Osmanlı Devleti
olduğu ortaya çıkmıştır.
Yıldırım ve Anadolu Politikası
Osmanlılarda başlangıçtan itibaren özenle takip edilen beylik
Görsel 2.24
I. Murad’ı şehit eden politikasında ilk aşama, I. Murad zamanında “vassallık” şek-
Sırp askerinin yakalanması linde Batı Anadolu beyliklerini Osmanlı himayesine almak
(Minyatür) olmuştur. Yıldırım Bayezid zamanında başlayan ikinci aşamada
ise Batı Anadolu beylikleri doğrudan merkeze bağlanmış ve
eski beyler tasfiye edilmiştir. Vassallık statüsü ile Osman-
lı’ya bağlı beyler, I. Kosova Savaşı’nda yardımcı kuvvetler
göndermişse de I. Murad’ın şehadeti (Görsel 2.24) sonrası
Karamanoğulları’nın harekete geçmesi, beyliklere yönelik bu
politikada köklü değişikliğe neden olmuştur. Sonuçta, 1389-
1390 yıllarında Saruhan, Aydın, Menteşe, Hamit, Germiyan
beylikleri doğrudan Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Kara-
manoğulları ve Candaroğulları ile Kadı Burhaneddin Devleti
baskı altına alınmış ve Yeşilırmak Vadisi’nde mahallî beyler
de Osmanlı hâkimiyetini tanımıştır. Beylik topraklarını birer
birer Osmanlı sancağı hâline getirmeye başlayan Yıldırım
Bayezid, eski beylere Osmanlı tımar sistemi içerisinde geçi-
nebilecekleri mülk topraklar da vererek tepkileri azaltmayı ve

YORUMLAYALIM bir denge unsuru oluşturmayı da ihmal etmemiştir (Emecen,
2016, s.77-86’dan düzenlenmiştir).
Yıldırım Bayezid’in Anadolu beylikleri ile ilgili politikaları
nelerdir?

64