Page 21 - TARİH 10 - ÜNİTE 2

BEYLİKTEN DEVLETE
OSMANLI SİYASETİ (1302-1453)

Anadolu’da siyasi birliği sağlamak isteyen Osmanlılar, diğer bey-
liklerin iç meselelerinden faydalanmıştır. Osmanlılar, Anadolu
beyliklerinde taht mücadelesi ortaya çıktığında kendi siyasetine
uygun olan kişiyi desteklemiş ve onun beyliğin başına geçmesini
sağlamıştır. Şartlar oluştuğunda da Osmanlılar, bu beyliğin top-
raklarını kendi topraklarına katmıştır. Örneğin Orhan Bey, Kare-
sioğulları Beyliği’ndeki taht mücadelelerine karışarak bu beyliği
Osmanlı hâkimiyetine almıştır.
Osmanlılar, Anadolu Türk beyliklerinin topraklarını sadece savaş
yoluyla değil farklı yollarla da ele geçirmiştir. Germiyanoğulları’nın,
Karamanoğulları ile mücadelesinde Germiyanoğlu Süleyman Bey,
Osmanlıların desteğini almayı amaçlamış ve kızını, I. Murad’ın oğlu
Bayezid ile evlendirmiştir. Bu evlilik sonrasında Kütahya, Emet, Si-
mav ve Tavşanlı çeyiz olarak Osmanlılara verilmiştir. Hamitoğulları
da Karamanoğulları’nın baskısı sonucunda Osmanlılara yaklaşma
ihtiyacı hissetmiştir. Bu nedenle Hamitoğulları, 1381-1382’de
Akşehir, Beyşehir, Seydişehir, Yalvaç ve Karaağaç’ı 80 000 altın
karşılığı Osmanlılara bırakmıştır.

Hamitoğullarının Osmanlı Devleti’ne topraklarını satma ne- CEVAPLAYALIM
denleri nelerdir?

Osmanlıların Anadolu’daki siyasi birliği kurma mücadelesinde
Sultan I. Murad ve Yıldırım Bayezid dönemleri oldukça önemlidir.
Sultan I. Murad Dönemi’nde beylikler, Osmanlı hâkimiyeti altında
toplanmaya başlamışsa da bu tabiyet tüm beylikler üzerinde tam
bir hâkimiyet şeklinde olmamıştır. Sultan I. Murad; beyliklerin,
Osmanlılar ile iyi ilişkiler kuran beylerini yönetimde bırakmayı
uygun bulmuştur. Böylelikle Osmanlı hâkimiyetini tanıyan bey-
likler, kendi yapılarını da korumuştur. Yıldırım Bayezid Devri’nde
(Görsel 2.25) ise artık Osmanlılar, merkezî otoriteyi sağlamak için
beylikler üzerinde tam hâkimiyet kurmuştur. Bu süreçte, eski bey-
lerin tasfiyesine önem verilmiş ve bu sayede beyliklerin bir daha
elden çıkma ihtimalleri ortadan kaldırılmak istenmiştir.

Osmanlılarda, beyliklere karşı izlenen politikalardan birisi de ele
geçirilen önemli beyliklerin merkezine bir şehzadenin sancakbeyi
olarak gönderilmesidir. Böylece bir bey liderliğinde idare edilmeye
alışan halkın, kendi beyleri yerine Osmanlı şehzadesi tarafından
yönetilerek onurlandırılması ve halkın Osmanlı Devletiʼne ısındı-
rılması amaçlanmıştır.

Osmanlı Devleti’nde beyliklerin ele geçirilmesinden sonra Görsel 2.25
vakit geçirmeksizin bölgenin tahriri yapılmış (kayıt altına Yıldırım Bayezid’in
alınmış) ve ardından da bölge için ihtiyaç duyulan esaslar Kosova’da tahta çıkışı
(Minyatür)
eklenerek kanunnameler düzenlenmiştir. Bu, Osmanlı Dev-
leti’nin o bölgede hâkimiyet kurduğu anlamına gelmektedir.
Başlangıçta ele geçirilen bölgenin eski kanunlarını ya olduğu
gibi kabul eden ya da kısmi değişiklik ile yetinen devlet, daha BİLİYOR MUSUNUZ?
sonra gerektiğinde eski kanunları tamamen değiştirmiştir.

65