Page 17 - TARİH 10 - ÜNİTE 2

BEYLİKTEN DEVLETE
OSMANLI SİYASETİ (1302-1453)

komutanını Sazlıdere’de mağlup etmiştir. Orhan Gazi’nin 1362’de
vefat etmesi üzerine tahta I. Murad geçmiştir. Sazlıdere Savaşı’n-
dan sonra 1363’te Bizans’ın Rumeli’deki en önemli şehirlerinden
olan Edirne (Görsel 2.19) fethedilmiştir.
Edirne’nin fethinden sonra Lala Şahin
Paşa, önce Filibe’yi ertesi yıl da Gümül-
cine’yi Osmanlı topraklarına katmıştır.
Balkanlarda gerçekleştirilen bu fetih-
lerin amacı Bizans’ın Avrupa ile kara
bağlantısını kesmektir.

Osmanlıların hızlı ilerleyişinden çe-
kinen Balkan devletleri, papanın da
desteğiyle Macar, Bulgar, Sırp, Eflâk ve
Bosnalılardan oluşan bir Haçlı ordusu Görsel 2.19
oluşturmuştur. Keşif amaçlı bölgeye gönderilen Hacı İlbeyi, 1364’te Edirne (Gravür)
Sırpsındığı civarında Haçlı ordusunu bir gece baskınıyla bozgu-
na uğratmıştır. Sırpsındığı Savaşı, Osmanlı Devleti’nin Haçlılarla
yaptığı ilk savaştır. Bu savaşla Makedonya kapıları Osmanlı Devle-
ti’ne açılmıştır. Batı yönlü Osmanlı fetih politikası gereği, devletin
merkezi Edirne’ye taşınmıştır. Bu zaferle Balkanlardaki Macar hâ-
kimiyeti de kırılmıştır. Sırpsındığı yenilgisini telafi etmek isteyen
Sırplarla 1371’de yapılan Çirmen Savaşı’nı Osmanlılar kazanmış
ve böylece Makedonya’nın fethi kolaylaşmıştır.
Osmanlı Beyliği; kuruluşundan itibaren özenle takip ettiği iskân
politikası ve güçlü askerî yapısı sayesinde, fethedilen bölgelerde
kalıcılığı sağlamayı başarmıştır. İskân politikası ilk
defa Orhan Bey zamanında Rumeli’ye geçilmesiyle
uygulanmaya başlanmıştır. Osmanlılar, gayrimüslim-
lerin yaşadığı toprakları fethedince Anadolu’dan ge-
tirdiği Türkmenleri bu bölgelere yerleştirmiştir. İskân,
genellikle gönüllülük esasına göre yapılmıştır. Fakat
sürgün yoluyla da iskân yapıldığı olmuştur. İskâna
tabi tutulanların bütün ihtiyaçları belli bir süre devlet
tarafından karşılanmış ve devlet, halkı iskâna teşvik
etmiştir. İskâna tabi olanlara toprak verilmiş, onlar-
dan belirli bir süre vergi alınmamıştır. İslamlaşmanın
ve üretimin devamı adına iskân edilenlerin, geçerli
bir sebep olmadan eski yerlerine dönmelerine izin
verilmemiştir. Görsel 2.20
Banyabaşı Camisi (Sofya)
Rumeli’de yoğunlaşan iskân siyaseti ile Osmanlı Devleti şunları
amaçlamıştır:

• Fethedilen bölgelerin Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlaya-
rak egemenliği kalıcı hâle getirmek (Görsel 2.20),
• Konar-göçer Türkmenlerin yerleşik hayata geçmesini sağlamak,
• Gayrimüslim halkın ayaklanma ihtimalini ortadan kaldırmak,
• Aralarında kavgalar yaşanan aşiretleri birbirinden uzaklaştırmak,
• Fetih hareketlerinde sürekliliği sağlamaktır.

61