Page 10 - Tarih 11 - Ünite 4

4. ÜNİTE

Fransa’dan sonra Rusya da Balkanlarda milliyetçilik fikrini yayarak
halkı kışkırtmaya devam etmiştir. Fransızlar, Napoleon’dan sonra
bu bölgeden çekilmiş olmalarına rağmen propaganda faaliyet-
lerine devam etmiştir. Böylece Osmanlı Devleti içerisindeki Hris-
tiyan topluluklar arasında, bağımsızlık istekleri hızla yayılmaya
başlamıştır. Bu da Osmanlı Devleti’nde ilk olarak Sırp İsyanı’na
neden olmuştur.

Sırp İsyanı (1804-1817)
Osmanlı Devleti’nin XV. yüzyılda topraklarına kattığı Sırbistan’da
halkın kendi diliyle konuşmasına ve kendi inancına göre ibadet
etmesine izin verilmiştir. Sırpların yaşadığı bölgede, XVIII. yüzyılın
ortalarına kadar devlete karşı önemli bir olay yaşanmamıştır. An-
cak bu yüzyıldan itibaren Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Rusya
arasında yapılan savaşlarda Sırbistan savaş alanı hâline gelmiştir.
Ayrıca Avusturya ve Rusya, Sırpları ayaklandırmak için milliyetçilik
propagandası yapmış, buradaki güvenli ve huzurlu havayı boz-
muştur. Merkezî otoritenin zayıflaması, vergilerin artırılması ve
yeniçeriler ile âyanların baskılarının artması sonucunda Sırplar,
Osmanlı Devleti’ne baş kaldırmıştır.
Sırplar, bağımsız bir devlet kurma isteğiyle 1804’te Kara Yorgi
önderliğinde isyan başlatmıştır (Görsel 4.8). Sırpların, isyan ha-
reketine Rusya destek vermiş ve Karadağlıların da katılmasıyla
isyan daha da şiddetlenmiştir.
Ancak Rusya’nın himayesinde bir
Sırp devleti görmek istemeyen
Avusturya, bağımsız Sırp Dev-
leti’ne karşı çıkmıştır. Bu durum
Avusturya ile Rusya arasında an-
laşmazlığa neden olmuştur.
Sırp İsyanı, Osmanlı Devleti ile
Rusya arasında yapılan 1812
Bükreş Antlaşması’na kadar sür-
müş ve bu antlaşmayla Sırpla-
ra ayrıcalıklar verilmiştir. 1812
Bükreş Antlaşması’ndan sonra
Sırpların bağımsızlık hareketleri
devam etmiştir. Bu sorunu kesin
Görsel 4.8
Sırp İsyanı olarak çözmek isteyen Osmanlı Devleti, 1813’te Kara Yorgi’yi mağ-
(Tablo) lup etmiştir. Böylece Sırp İsyanı sona ermiş ve Sırbistan yeniden
devlet merkezine bağlanmıştır. Osmanlı Devleti, 1816’da Sırplara
geniş haklar vermiştir. 1817 yılında Osmanlı Devleti'nin sınırları
içerisinde, İstanbul’a bağlı olmak koşuluyla Sırbistan Prensliği
ortaya çıkmıştır.
Böylece Osmanlı tarihinde ilk defa bir Hristiyan topluluğu ba-
ğımsızlık için harekete geçmiş, sınırlı da olsa başarıya ulaşmış ve
siyasi olarak kendini tanıtmıştır. Bu durum diğer azınlıklar için
de örnek olmuştur. Nitekim Sırp İsyanı’ndan hemen sonra Yunan
İsyanı başlamıştır.

128