Page 9 - Tarih 11 - Ünite 4

DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN
DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ

Avusturya egemenliğinden kurtulmak ve ulusal birliğini sağlamak
isteyen İtalya’da da aynı dönemde ayaklanmalar çıkmıştır. Ancak
Piyemonte orduları, Avusturya’ya yenilmiş ve bu nedenle İtalya
bağımsızlığını ve siyasi birliğini sağlayamamıştır. Ardından kü-
çük devletlerden meydana gelen ve Avusturya’nın nüfuzu altında
bulunan Almanya’da da ayaklanmalar yaşanmıştır. Avusturya’da
Metternich’in yönetimden çekilmesinden sonra 1848’de Prus-
ya’nın başkenti Berlin’de halk krala karşı ayaklanmıştır. Bunun
üzerine Prusya Kralı IV. Wilhelm (Vilhelm), halka bir anaya-
sa vadetmiş ve böylece Prusya’daki isyan sona ermiştir.

Rusya, 1815 Viyana Kongresi ile Polonya’ya (Lehistan)
hâkim olmuştur. Ancak bağımsızlık isteyen Polonyalılar,
1830’da isyan etmiştir. Ayaklanma, Rusya tarafından bas-
tırılmış ve anayasa kaldırılarak Polonya bir Rus ili hâline
getirilmiştir. Bu olayda Avusturya ve Prusya, Rusya’nın
tarafını tutmuş; Fransa ve İngiltere ise tarafsız kalmıştır.
Rusya’nın, ülkedeki azınlıklara baskı yapması nedeniyle
1863’te Polonya’da yeni bir ayaklanma daha çıkmıştır.
Rusya bu ayaklanmayı bastırdıktan sonra azınlıklara
karşı Ruslaştırma politikası başlatmıştır.

Rusya, XVIII. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Avrupa’daki
toprakları üzerinde genişleme politikası izlemeye baş-
lamış ve aynı bölgede genişlemek isteyen Avusturya
ile rakip hâle gelmiştir. Bölgeye hâkim olmak için Slav Görsel 4.6
toplumlarını bir siyasi birlik altında toplamak isteyen Napoleon Mısır Seferi’nde
Rusya, Panslavizm politikasını uygulamaya başlamıştır. XIX. yüzyılın (Tablo)
başlarında ortaya çıkan Panslavizm, Fransız İhtilali’nin getirmiş
olduğu milliyetçilik akımıyla Slavlar üzerinde büyük etki yapmıştır.
Panslavizme göre Osmanlı ve Avusturya-Macaristan imparator-
lukları yıkılmalı, bunların yerine Rusya’nın egemenliği altında bir
Slav devleti kurulmalıdır. Rusya, bu politika gereği Osmanlı Dev-
leti içerisindeki Slav ve Ortodoks topluluklara her türlü yardımı
yapmaya başlamış ve bunlara özerklik verilmesini istemiştir.
Osmanlı Devleti; çeşitli ırk, din, dil ve kültüre sahip toplumlardan
meydana gelmiştir. Fransız İhtilali’yle birlikte milliyetçilik akımı
Osmanlı Devleti içerisinde yayılmaya başlamıştır. Bu akım XIX.
yüzyılın başlarından itibaren birçok isyanın çıkmasına da neden
olmuştur. Balkanları ele geçirmek, Mısır’a ulaşmak (Görsel 4.6) ve
Doğu Akdeniz’de Fransız hâkimiyeti sağlamak isteyen Napoleon,
Osmanlı Devleti’ndeki Hristiyan topluluklar arasında bağımsızlık
düşüncesinin yayılmasını istemiştir.
Napoleon (Görsel 4.7), Rumları kışkırtmak için komutanları-
na şu emri vermiştir: “Halkı kazanmak için elinizden geleni
yapınız. Eğer halkın bağımsızlığa eğilimi varsa bağımsızlık Görsel 4.7
duygusunu körükleyiniz.” Bundan sonra da Rumlara silah ve Napoleon
cephane göndermiştir. Aynı şekilde, Mısır’a çıktıktan sonra
da buranın halkını Osmanlı Devleti aleyhine kışkırtmaya BİLİYOR MUSUNUZ?
başlamıştır.

127